زبان بدن دروغگو؛ ۲۳ نشانه‌ برای تشخیص دروغ از روی حرکات

تا‌به‌حال شده است کسی با چهره آرام به شما چیزی بگوید، ولی در دل حس کنید حقیقت را نمی‌گوید؟ جالب است بدانید تحقیقات دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد که بیش از ۹۰٪ از ارتباطات انسانی غیر‌کلامی هستند. این یعنی گاهی فقط با نگاه، ژست یا نحوه پلک زدن می‌توان فهمید پشت کلمات چه رازی پنهان است. در این مقاله قرار است دقیقا همین را یاد بگیریم، چگونه بفهمیم کسی دروغ میگوید؟

جالب است بدانید دروغگوهای حرفه ای ضریب هوشی بالایی دارند، اگر در تست آی کیو شرکت کنند، اغلب نمرات بالایی می گیرند. این دسته از افراد برای اینکه دروغشان طبیعی جلوه کند هرگونه استرس و اضطراب را از خود دور می کنند و خیلی طبیعی دروغشان را ابراز می کنند.

در این میان افراد زیادی فکر می کنند که می توانند بر اساس حس ششم شان تشخیص دهند که چه کسی دروغ می گوید؛ اما در حقیقت این افراد خواسته یا ناخواسته تمامی علائم و نشانه هایی که توسط فرد دروغگو، به صورت ناخودآگاه آشکار می شود را دریافت می کنند و به صورت غریزی متوجه عدم تطابق بین گفتار و زبان بدن دروغگو می شوند. این مقاله بر پایه داده‌های روانشناسی و زبان بدن نوشته شده است و یک ابزار قدرتمند برای شناخت بهتر شخصیت انسانهای دروغگو به‌شمار می‌رود. پس اگر می‌خواهید فرق بین حقیقت و فریب را از روی رفتار بفهمید، این مطلب برای شما است.

زبان بدن برای تشخیص دروغ

زبان بدن افراد دروغگو اغلب چیزهایی را لو می‌دهد که حتی خودشان متوجه نمی‌شوند. دلیلش ساده است: ذهن انسان دروغ می‌سازد، ولی بدن، واکنش طبیعی و ناخودآگاه نشان می‌دهد.

• استرس و اضطراب ناشی از دروغ گفتن باعث بروز رفتارهایی چون بازی با انگشتان، تعریق یا نگاه اجتنابی می‌شود.
• تحقیقات روانشناسی نشان می‌دهند که وقتی فرد دروغ می‌گوید، کنترل بخش‌هایی از حرکات بدنش از دستش خارج می‌شود؛ مانند مکث‌های زیاد، تنفس سریع یا حرکات غیرعادی.
• دروغ‌گوها معمولا تمرکزشان روی داستانی است که می‌سازند، نه بدنشان. به‌همین‌خاطر زبان بدن آن‌ها خیلی چیزها را فاش می‌کند.

برای مثال: وقتی از یک فرد می‌پرسید کجا بودی؟ و او قبل از پاسخ، مکث طولانی می‌کند یا نگاهش را به اطراف می‌چرخاند، احتمال دروغ گفتن وجود دارد. افراد دروغگو معمولا نیاز به زمان دارند تا جواب قابل‌قبولی بسازند. این تاخیر یکی از سرنخ‌های اولیه است. سکوت طولانی یا جملاتی که با «خب، ببین، راستش» شروع می‌شود، شاید علامت هشدار باشد.
بنابراین، اگر می‌خواهید بدانید چگونه بفهمیم کسی دروغ میگوید، سرنخ اصلی را در زبان بدن او جستجو کنید.

۲۳ نشانه زبان بدن دروغ

اما باید بدانید این فقط در مورد شما صدق نمی کند. شما می توانید با بررسی زبان بدن افراد در مذاکره و فروش و حتی روابط احساسی و خانوادگی و مطالعه مواردی که در زیر ذکر می کنیم به دروغ یا صحت گفتار افراد پی ببرید و بهترین پاسخ و عکس العمل ممکن را نشان دهید.

لمس مکرر بینی یا دهان

لمس مکرر بینی یا دهان اغلب به‌دلیل تحریک عصبی یا اضطراب ناشی از دروغ انجام می‌شود. ناخودآگاه فرد تلاش می‌کند دهان خود را بپوشاند یا خارش کاذب بینی را برطرف کند. وقتی که فرد دروغ می گوید به طور طبیعی بر اثر استرس میزان جریان خون او افزایش پیدا می کند، در نتیجه فرد در نواحی خاصی احساس خارش می کند.

عموم دروغگوها از خاراندن گردن و گوش برای آرام کردن خود استفاده می کنند، پس می توانید وقتی از کسی سوال کردید و او در حین جواب دادن این عکس العمل را نشان داد، به صداقتش شک کنید.

لبخند یا خنده ی مصنوعی در زبان بدن دروغگو

تفاوت بین یک لبخند طبیعی و یک لبخند ساختگی بسیار واضح است. خنده و لبخند طبیعی، باعث ایجاد چین و چروک هایی در اطراف چشم می شود در حالیکه وقتی فردی می خواهد احساسی را با لبخند مصنوعی قائم کند، تنها گوشه های لبش به سمت بالا حرکت می کند و هیچ تغییری در چشم هایش ایجاد نمی شود. به دلیل اینکه انسان برای خندیدن از ۱۷ عضله صورت وگردن استفاده می کند، فرد هر چه قدر هم بخواهد زبان بدن دروغ استفاده کند باز به سادگی قابل تشخیص است.

توجه کنید که این مورد به معنی دروغگویی مطلق در زبان بدن نیست؛ چراکه ممکن است فرد حس خاصی را پنهان می کند و یا برای شادی شما لبخندی مصنوعی به لب دارد و ناراحتی اش را پنهان می کند.

بالا انداختن شانه ها با بی تفاوتی در زبان بدن

در برخی از افراد، دروغگویی با شانه بالا انداختن همراه می شود، با این تفاوت که در بالا انداختن واقعی و طبیعی کل بدن فرد درگیر می شود اما در این مورد فقط شانه ها به سمت بالا حرکت می کنند و حالت مصنوعی به خود می گیرند. فرد با این حالت می خواهد بی تفاوتی و بی توجهی خود را به موضوع نشان دهد اما زبان بدن دست او را رو می کند.

ضربه زدن به زمین با پا در زبان بدن دروغگو

حرکت دادن پا به صورت مداوم و یا ضربه زدن به زمین در زبان بدن، نشانه ای از بی قراری فرد، پنهان کردن حس و ناراحتی اوست. در این حالت فرد می خواهد هر چه سریعتر آن محل را ترک کند. اگر در مذاکره، فرد مقابل شما شروع به این حرکت کرد، بدانید که بحث شما برای او جذاب نیست و منتظر است سریعتر صحبت های شما تمام شود تا آن مکان را ترک کند. در این حالت یا بحث را عوض کنید یا صحبت خود را تغییر دهید و قرار ملاقات دیگری را تنظیم کنید.

حرکت های زیاد و ناگهانی و تکان دادن سر در زبان بدن

حرکات سریع یا تاخیری سر هنگام پاسخ دادن نشانه تردید یا تنظیم واکنش احساسی برای دروغ است. هماهنگی کلام و حرکت معمولا از بین می‌رود.
اگر در پاسخ به سوال شما، فرد سریعا سرش را تکان دهد و یا پس بکشد، به این طرف و آن طرف نگاه کند و یا سرش را به جهات مختلف ببرد، می تواند دلیلی بر دروغگویی او باشد.

تماس چشمی زیاد یا بسیار کم؛ زبان بدن چشم دروغگو

افراد معمولا به هنگام دروغ گفتن از تماس چشمی (ارتباط چشمی در زبان بدن دروغگو) پرهیز می کنند؛ چراکه فکر می کنند چشم های آنها، افکارشان را لو می دهد. از طرف دیگر افرادی که به این موضوع واقف هستند برای اینکه شما به دروغگویی شان شک نکنید، ارتباط چشمی شان را قطع نمی کنند و مستقیم و خیره در چشمان شما نگاه می کنند.

استفاده ی بیش از حد از انگشت اشاره در زبان بدن

همانطور که می دانید گرفتن انگشت اشاره حالتی خصمانه و تهدید آمیز دارد. در نتیجه افراد دروغگو با گرفتن این حالت دفاعی و با هدف مغلوب کردن شخص مقابل مدام از این حرکت استفاده می کنند. این افراد می خواهند با انجام این حرکت اوضاع را به نفع خودشان به پایان برسانند و به فرد مقابل بقبولانند که آنها راستگو هستند و مشکل از خود آن فرد است نه آنها.

عرق کردن شدید در زبان بدن

همانطور که قبلا گفتیم، دروغ گفتن در هر شرایطی باعث ایجاد استرس در فرد می شود. در نتیجه ی افزایش استرس، دمای بدن به طور طبیعی افزایش پیدا می کند و فرد به شدت عرق می کند. در این مورد نیز، توجه داشته باشید که شاید فرد از ناراحتی و بیماری خاصی رنج می برد، در نتیجه هر عرق کردنی از نشانه های آدم دروغگو نیست.

حرکات اضافی دست ها در اطراف بدن

حتما دقت کرده اید که هر یک از ما به هنگام صحبت کردن زبان بدن خاص خود را داریم و با توجه به میزان اهمیت و لحن صحبت ما نحوه ی حرکت دست هایمان متفاوت می شود. اما برای فرد دروغگو این قضیه فرق می کند. او برای اینکه حواس شما را از دروغی که می گوید پرت کند دستانش را بی جهت و نامربوط تکان می دهد. در مقاله زبان بدن دست ها بطور کامل در مورد حالات زبان بدن دست صحبت کرده ایم. زبان بدن زنان دروغگو و مردان دروغگو نشان دهنده افکار آنهاست.

حالت تدافعی گرفتن در زبان بدن دروغگو

افرادی که دروغ می گویند همانطور که بالاتر نیز گفتیم، معمولا حالت تدافعی و تهاجمی دارند. همیشه دست به سینه می ایستند و به شما طوری نگاه می کنند که گویی منتظر حمله ای از سمت شما هستند. این در حالی است که در فرد راستگو کمتر این حالات دیده می شود. دست به سینه بودن در زبان بدن به هیچ عنوان نشانه ی خوبی نیست. برای اطلاعات بیشتر در این مورد میتوانید مقاله ی زبان بدن دست‌ها را مطالعه کنید.

ایجاد حائل یا پرده ای برای دفاع از خود در زبان بدن

گرچه این یکی از نشانه های مشترک با افرادی است که اغلب برای جبران اعتماد به نفس صحبت کردن وسیله ای در دست خود می گیرند، اما می توان از این نشانه برای پی بردن به عدم صداقت فرد نیز استفاده کرد. افراد دروغگو به طور غیر ارادی از وسایلی مانند فنجان، کتاب و یا لپ تاپ استفاده می کنند تا بین شما و خودشان فاصله و حائلی ایجاد کنند. برای مثال کتابی را جلوی دهانشان می گیرند و یا بخشی از صورت شان را پشت لپ تاپ قائم می کنند.

سرفه کردن بیش از حد در زبان بدن دروغگو

همه ی ما می دانیم که دغدغه ی اصلی فرد دروغگو لو رفتن است. در همین راستا او همواره در تلاش است سیگنال هایی را به مخاطب ارسال کند تا دروغ خود را از فاش شدن حفظ کند. یکی از ساده ترین این سیگنال ها که به صورت ناخودآگاه بروز می کند، سرفه است.

پلک زدن پیش از حد در زبان بدن دروغگو

پلک زدن یک امر عادی و طبیعی است که در همه ی انسان ها با ریتمی یکسان اتفاق می افتد؛ اما وقتی ریتم پلک زدن سرعت پیدا می کند می توان به صداقت کلام فرد مقابل شک کرد. افراد به هنگام عصبی شدن معمولا سریعتر از حد معمول پلک می زنند و از آنجایی که فرد دروغگو معمولا عصبی است و استرس دارد می تواند یکی از نشانه های دروغگویی پلک زدن بیش از حد باشد.

تغییر مدل نفش کشیدن در زبان بدن

فشار روانی ناشی از دروغ باعث افزایش ضربان قلب و تنفس سطحی یا سریع می‌شود. تنفس تند، عمیق یا بریده بریده پس از سوال چالشی دیده می‌شود و نشانه تلاش برای آرام‌سازی بدن است. این نشانه معمولا بلافاصله پس از پرسش سخت ظاهر می‌شود.
ممکن است عمیق نفس بکشد، شانه هایش به سمت بالا بیاید و با صدای خفه ای که از انتهای گلو در می آید با شما صحبت کند؛ در چنین حالتی می توانید به صداقتش شک کنید، چراکه در واقع این فرد نفس های بریده بریده اش را پنهان می کند.

سرخ شدن گونه ها در زبان بدن دروغگو

سرخ شده گونه ها نیز می تواند یکی از دلایل و نشانه های دروغگویی فرد باشد. از آنجایی که فرد دروغگو کمی عصبی است و اضطراب دارد، ممکن است صورتش و علی الخصوص گونه هایش سرخ شود.

گاز گرفتن لب ها در زبان بدن دروغگو

یکی دیگر از نشانه های فرد دروغگو، فشار دادن و یا گاز گرفتن لب است. فردی که از وضعیت خود اطمینان ندارد و استرس لو رفتن دروغش را دارد، بزاق دهانش خشک می شود و برای جبران این خشکی، مدام لب هایش را فشار می دهد یا گاز می گیرد.

استرس دروغ‌گویی باعث خشکی گلو و اختلال در گفتار می‌شود. فرد ممکن است تپق بزند یا صدایش ناپایدار شود. تند تند آب دهان قورت دهد، سرفه کند یا در واژه‌ها گیر بیفتد.

تغییر در ارتعاشات و تُناژ صدا در زبان بدن دروغگو

افراد دروغگو به صورت ناخودآگاه و غیر ارادی بلندتر از صدای همیشگی شان صحبت می کنند. در همین راستا در بسیاری از سازمان برای تشخیص کلاهبرادارن و متقلبان، صدای افراد را ضبط می کنند و بعدا توسط دستگاه هایی ارتعاشات صدای آنها را بررسی و تغییر آوای آنها را تحلیل می کنند. افراد دروغگو و متقلبان، به صورت مداورم ارتعاشات صدایشان تغییر می کند، می لرزد و گاهی شبیه به فریاد صحبت می کنند.

خنده های طولانی و بی دلیل در زبان بدن دروغگو

افرادی که فکر می کنند به زبان بدن شان مسلط هستند، برای نشان دادن آرامش خود به شما از خنده های طولانی و بی دلیل استفاده می کنند، چراکه می خواهند ثابت کنند، هیچ موضوع نگران کننده و مبهمی وجود ندارد. این خونسردی و قهقه های بی هدف ممکن است دلیل های دیگری از جمله عصبی بودن و یا بیماری های روانی خاصی را داشته باشد؛ اما اگر مطمئن هستید هیچ یک از موارد فوق نیست، پس می توانید به صداقت گوینده شک کنید.

پنهان کردن کف دست در زبان بدن

یکی از نشانه های صداقت افراد، نشان دادن کف دست به هنگام صحبت کردن است. این در حالی است که فرد دروغگو به صورت غیر ارادی کف دست هایش را برای لو نرفتن دروغش پنهان می کند. خیلی از افراد با کردن دست ها در جیب و خیلی های دیگر با بردن دست ها زیر میز یا شی ایی این کار را انجام می دهند.

تغییر کردن حالت چهره در زبان بدن

تغییرکردن حالت چهره می تواند شامل تغییر در میمیک صورت و یا رنگ صورت شود. جا خوردن ناگهانی، ابروهای بالا رفته، چشم هایی که به اطراف نگاه می کند و صورت رنگ پریده، همه و همه می تواند نشانه ای از عدم صداقت فرد مقابل باشد.

استفاده از اصطلاحات و کلماتی خاص

حتما این عبارت قدیمی را شنیده اید: “یکبار بگو؛ باور می کنم. دو بار بگو؛ شک می کنم. قسم بخور؛ مطمئن می شوم که دروغ می گویی.”

استفاده از عبارت هایی مانند “می خواهم با شما صادق باشم”، “صادقانه بگویم”، “اجازه دهید به شما حقیقت را بگویم” و یا ” قسم خوردن به این و آن” و تاکید بر هر یک از آنها، می تواند نشان دهنده ی این موضوع باشد که فردی دروغگو به سختی در حال تلاش برای متقاعد کردن شماست که شما به او اعتماد کنید و حرف هایش را بپذیرید.

استفاده ی بیش از حد از آواهایی خاص

افراد دروغگو معمولا برای پر کردن فواصل بین صحبت هایشان از آواهایی مانند “آاااا”، “امممم” و یا “مثلا” استفاده می کنند، تا فرصتی برای فکر کردن و داستان پردازی های بعدی را داشته باشند. آدم های دروغگو و فریبکار با این کار برای خودشان وقت می خرند تا داستانی به ظاهر واقعی تر ارائه دهند، اما نمی دانند که در حال فرستادن پالس هایی برای لو دادن خودشان هستند.

تپق زدن در زبان بدن دروغگو

حتما شنیده اید که می گویند: ” دروغگو، کم حافظه می شود ” انسان ها ذاتا دروغگو به دنیا نمی آیند و ذات انسان تمایل به راستگویی و صداقت دارد. پس ممکن از در حالت حواس پرتی و یا زمانی که خسته است حقیقت را بگویند و سریع در صدد اصلاح آن برآیند. در چنین مواقعی شما با یک آدم دروغگو روبرو هستید.

پس از بررسی این موارد باید این نکته را متذکر شویم که تمامی این نشانه ها به خودی خود و به صورت تکی دلیلی محکم برای دروغگویی یک فرد به حساب نمی آیند، بلکه شما باید مجموعه ای از علائم و حرکات را بررسی کنید و در نهایت نتیجه گیری قطعی کنید. با شرکت در دوره زبان بدن مدرسه کسب و کار آیا می توانید با مهارت های غیر زبانی هم آشنا شده و اگر فروشنده یا مذاکره کننده موفق هستید در کار خود حرفه ای باشید.

تغییر جهت پاها

فرد ممکن است پاهایش را به سمت در یا مسیر خروج بچرخاند. این یک واکنش غریزی به استرس و نشانه تمایل ناخودآگاه به فرار از موقعیت پرتنش است. برای‌مثال: هنگام گفت‌وگو، پاهای شخص به سمت راهرو یا در ورودی می‌چرخد حتی اگر بقیه بدن رو به شما باشد.

زبان بدن مرد دروغگو و زنان دروغگو

آیا زبان بدن دروغ در مردان و زنان یکسان است؟ خیر، تفاوت‌های زیستی، روانی و اجتماعی بر رفتارهای غیرکلامی تاثیر می‌گذارند. درک تفاوت‌های زیر به شما کمک می‌کند تا بهتر با شخصیت انسانهای دروغگو از هر جنسیتی مواجه شوید.

زبان بدن مرد دروغگو

مردان دروغگو بیشتر از بدن برای تاکید استفاده می‌کنند، دست‌ها را زیاد تکان می‌دهند. معمولا تماس چشمی را کمتر حفظ می‌کنند و رفتارهای دفاعی مثل بستن دست‌ها یا قوز کردن در آن‌ها بیشتر دیده می‌شود.

زبان بدن زنان دروغگو

زنان هنگام دروغ گفتن بیشتر از حالات چهره برای پنهان‌کاری استفاده می‌کنند. آن‌ها توانایی بیشتری در کنترل حرکات کوچک دارند، ولی نشانه‌هایی مثل لیسیدن لب یا تماس چشمی زیاد در آن‌ها بیشتر دیده می‌شود.

شخصیت انسان‌های دروغگو

آیا دروغ گفتن بخشی از ذات ادم دروغگو است؟ یا یک رفتار آموخته‌شده محسوب می‌شود؟ روانشناسی می‌گوید: هر دو. از دلایل اصلی دروغ گفتن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ترس از پیامدهای حقیقت
• خودخواهی یا تلاش برای کسب منفعت شخصی
• اختلالات شخصیتی مانند خودشیفتگی یا اختلال شخصیت ضد اجتماعی

شخصیت انسانهای دروغگو معمولا الگوهای ثابتی در رفتار دارند، آن‌ها ممکن است باهوش، کاریزماتیک ولی عمیقا ناسازگار با صداقت باشند.

چطور از روی حرکات و زبان بدن، ذات آدم دروغگو را بشناسیم؟

در این مقاله با تحلیل دقیق زبان بدن افراد دروغگو، مخصوصا حرکات چشم، دست، پا و صدا یاد گرفتیم چگونه بفهمیم کسی دروغ می‌گوید. فهمیدیم که نشانه‌های آدم دروغگو را می‌توان در مکث‌های طولانی، تماس چشمی مصنوعی یا حتی بازی با لباس تشخیص داد. مردان و زنان دروغگو زبان بدن متفاوتی دارند و چشمانشان بیش از هر چیز دیگر، واقعیت را لو می‌دهند. در‌نهایت دریافتیم که شخصیت انسانهای دروغگو ریشه در عوامل روانی و رفتاری دارد که گاه قابل تغییر هستند و گاه نه.
اگر می‌خواهید مهارت‌های ارتباطی و تحلیل رفتاری خود را تقویت کنید، مدرسه کسب‌وکار آیا دوره‌های فوق‌العاده‌ای در این زمینه دارد.

سوالات متداول

چطور سریع بفهمیم کسی دروغ می‌گوید؟
از روی مکث قبل از پاسخ، تماس چشمی غیرعادی و حرکات عصبی دست یا صورت.
آیا مردان بیشتر از زنان دروغ می‌گویند؟
نه الزاما، ولی نوع دروغ و نحوه بروز آن متفاوت است.
کدام قسمت بدن دروغ را بیشتر لو می‌دهد؟
چشم‌ها، دهان و دست‌ها.
آیا همیشه زبان بدن قابل‌اعتماد است؟
خیر، باید با دیگر نشانه‌ها و شرایط فرد ترکیب شود.
آیا آموزش زبان بدن برای تشخیص دروغ موثر است؟
بله، به شرط تمرین و ترکیب با مهارت‌های روانشناسی.