آیا تا به حال با خود فکر کرده‌اید که چرا بعضی از کسب‌وکارها با سرعت رشد می‌کنند و برخی دیگر حتی با وجود تبلیغات فراوان، پیشرفت چندانی ندارند؟ پاسخ این سوال در انتخاب درست انواع بازاریابی نهفته است. بازاریابی تنها به معنای فروش مستقیم نیست، بلکه مجموعه‌ای از استراتژی‌ها و روش‌هاست که به شما کمک می‌کند پیام برند خود را در زمان مناسب، به مخاطب مناسب برسانید. از بازاریابی سنتی با تبلیغات چاپی و بیلبوردها گرفته تا بازاریابی دیجیتال، محتوایی، شبکه‌ای و حتی روش‌های خلاقانه‌تری مثل بازاریابی ویروسی یا پارتیزانی، هرکدام می‌توانند مسیر موفقیت شما را هموارتر کنند. نکته مهم این است که همه بازارها و اهداف یکسان نیستند و انتخاب استراتژی درست، رمز اصلی افزایش فروش و برندسازی است. در این مقاله به‌طور کامل با بهترین انواع بازاریابی آشنا می‌شوید تا بتوانید مناسب‌ترین استراتژی را برای کسب‌وکار خود انتخاب کنید.
انواع بازاریابی، بهترین استراتژی برای رسیدن به اهداف
بازاریابی مفهومی یکسان و ثابت برای همه کسب‌وکارها ندارد و هر برند باید با توجه به اهداف، بودجه و مخاطبان خود، بهترین روش را انتخاب کند. برخی استراتژی‌ها بر ایجاد آگاهی از برند تمرکز دارند، برخی بر افزایش فروش مستقیم و برخی دیگر بر ایجاد وفاداری در مشتریان. بنابراین آشنایی با مدل‌های مختلف، اولین گام برای تدوین یک استراتژی بازاریابی موفق است. اکنون بازاریابی انواع مختلف و گوناگونی دارد که در اینجا به بررسی انواع بازاریابی می‌پردازیم:
بازاریابی سنتی (Traditional Marketing)
بازاریابی سنتی یکی از قدیمی‌ترین و در عین حال مؤثرترین روش‌های تبلیغات است که هنوز هم در بسیاری از صنایع کاربرد دارد. این نوع بازاریابی شامل ابزارهایی مانند تبلیغات چاپی (روزنامه و مجله)، بیلبوردها، بروشورها، تبلیغات تلویزیونی و رادیویی می‌شود. مزیت اصلی بازاریابی سنتی دسترسی به طیف گسترده‌ای از مخاطبان است؛ به همین دلیل برای برندهایی که می‌خواهند آگاهی عمومی ایجاد کنند بسیار مفید است. هرچند هزینه‌های بالاتری نسبت به روش‌های دیجیتال دارد و قابلیت اندازه‌گیری دقیقی ارائه نمی‌دهد، اما همچنان یکی از ابزارهای اصلی برای افزایش شناخت برند به‌ویژه در بازارهای محلی به حساب می‌آید. اگر کسب‌وکار شما به دنبال ایجاد تصویر ذهنی قدرتمند و تأثیرگذاری مستقیم بر جامعه هدف است، بازاریابی سنتی می‌تواند گزینه‌ای مؤثر باشد.
بازاریابی دیجیتال (Digital Marketing)
بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ، قلب تپنده تبلیغات در عصر اینترنت است. این روش از طریق کانال‌های آنلاین مانند موتورهای جستجو (SEO و SEM)، شبکه‌های اجتماعی، بازاریابی ایمیلی، تبلیغات کلیکی و بازاریابی محتوا با مشتریان ارتباط برقرار می‌کند. بزرگ‌ترین مزیت بازاریابی دیجیتال قابلیت هدف‌گذاری دقیق مخاطبان و اندازه‌گیری نتایج در لحظه است. شما می‌توانید رفتار مشتریان را بررسی کنید، کمپین‌ها را بهینه‌سازی نمایید و نرخ بازگشت سرمایه (ROI) را دقیق‌تر محاسبه کنید. بازاریابی دیجیتال به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا با هزینه کمتر، دسترسی بیشتری به مشتریان بالقوه داشته باشند. این روش برای تمامی برندها، چه کوچک و چه بزرگ، ضروری است؛ چرا که امروزه اکثر تصمیمات خرید از فضای آنلاین آغاز می‌شود. اگر می‌خواهید در رقابت بازار عقب نمانید، دیجیتال مارکتینگ یک انتخاب هوشمندانه است.
بازاریابی محتوایی (Content Marketing)
بازاریابی محتوایی بر تولید و انتشار محتوای ارزشمند و کاربردی تمرکز دارد تا اعتماد مشتریان جلب شود و در نهایت فروش افزایش یابد. این محتوا می‌تواند در قالب مقالات وبلاگی، ویدئوها، پادکست‌ها، اینفوگرافیک‌ها و شبکه‌های اجتماعی ارائه شود. نکته کلیدی در بازاریابی محتوا، تمرکز بر نیازها و علایق مخاطب است نه صرفاً تبلیغ مستقیم محصول. با محتوای باکیفیت، شما می‌توانید مشتریان را به سمت برند خود جذب کنید، تعامل بیشتری ایجاد نمایید و جایگاهتان را در موتورهای جستجو بهبود ببخشید. امروزه کاربران پیش از خرید، تحقیقات خود را در گوگل انجام می‌دهند؛ بنابراین داشتن محتوای قوی و بهینه‌سازی‌شده برای سئو، به شما کمک می‌کند در نتایج جستجو بدرخشید. بازاریابی محتوایی یکی از مؤثرترین و ماندگارترین استراتژی‌ها برای ایجاد اعتماد و وفاداری مشتریان است.
بازاریابی رسانه‌های اجتماعی (Social Media Marketing)
بازاریابی رسانه‌های اجتماعی ابزاری قدرتمند برای تعامل مستقیم با مشتریان است. در این روش از پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، فیس‌بوک، لینکدین، توییتر و تیک‌تاک برای معرفی محصولات، جذب مخاطب و ایجاد ارتباط دوطرفه استفاده می‌شود. مزیت اصلی این نوع بازاریابی، تعامل لحظه‌ای و امکان دریافت بازخورد سریع از مشتریان است. برندها می‌توانند با تولید محتوای جذاب و خلاقانه مانند ویدئوهای کوتاه، استوری، لایو و پست‌های آموزشی، اعتماد و وفاداری بیشتری در مخاطبان ایجاد کنند. همچنین، تبلیغات هدفمند در شبکه‌های اجتماعی کمک می‌کند پیام شما دقیقاً به افرادی که به محصولات یا خدماتتان علاقه دارند برسد. اگر به دنبال افزایش آگاهی از برند، جذب مشتریان جدید و ایجاد یک جامعه فعال و وفادار هستید، بازاریابی رسانه‌های اجتماعی یکی از بهترین گزینه‌ها برای کسب‌وکار شما خواهد بود.
بازاریابی ایمیلی (Email Marketing)
بازاریابی ایمیلی یکی از مقرون‌به‌صرفه‌ترین و در عین حال شخصی‌سازی‌شده‌ترین روش‌های ارتباط با مشتری است. در این روش، برندها می‌توانند از طریق ارسال ایمیل‌های هدفمند شامل محتوای آموزشی، تخفیف‌ها، پیشنهادهای ویژه یا خبرنامه‌ها با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنند. مزیت مهم بازاریابی ایمیلی، توانایی بخش‌بندی (Segmentation) مخاطبان است؛ یعنی می‌توانید پیام درست را در زمان مناسب به فرد مناسب ارسال کنید. همچنین نتایج این نوع بازاریابی قابل اندازه‌گیری است و نرخ باز شدن ایمیل‌ها و کلیک‌ها می‌تواند شاخص خوبی برای سنجش اثربخشی کمپین‌ها باشد. اگر به دنبال افزایش فروش، تقویت ارتباط با مشتریان و ایجاد وفاداری بلندمدت هستید، بازاریابی ایمیلی ابزاری قدرتمند و ضروری برای هر کسب‌وکار محسوب می‌شود.
بازاریابی وابسته (Affiliate Marketing)
بازاریابی وابسته یا همکاری در فروش، مدلی است که در آن برندها با ناشران، وبلاگ‌نویسان یا اینفلوئنسرها همکاری می‌کنند تا محصولاتشان را تبلیغ کنند. در این روش، شما تنها زمانی هزینه پرداخت می‌کنید که فروش یا اقدامی خاص (مانند ثبت‌نام یا کلیک) از طرف همکاری که انتخاب کرده‌اید انجام شود. این موضوع باعث می‌شود ریسک مالی کمپین‌ها به حداقل برسد و هزینه‌ها بهینه‌تر مصرف شوند. بازاریابی وابسته به‌ویژه برای فروشگاه‌های آنلاین و برندهایی که محصولات متنوع دارند، بسیار کاربردی است. با استفاده از شبکه‌های افیلیت مارکتینگ یا همکاری با اینفلوئنسرهای معتبر، می‌توانید به سرعت دامنه مخاطبان خود را گسترش دهید. این روش یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش فروش مستقیم و توسعه برند با کمترین هزینه است.
بازاریابی داخلی (Internal Marketing)
بازاریابی داخلی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد اما اهمیت زیادی در موفقیت برند دارد. این استراتژی بر روی کارکنان و اعضای سازمان تمرکز می‌کند تا آنها به سفیران برند تبدیل شوند. وقتی کارمندان از محصولات یا خدمات شما رضایت داشته باشند و به ارزش‌های سازمان ایمان پیدا کنند، به‌طور طبیعی آن را به مشتریان منتقل می‌کنند. آموزش مستمر، ایجاد انگیزه، ارتباط مؤثر و تقویت فرهنگ سازمانی، از عناصر کلیدی بازاریابی داخلی هستند. این روش به‌طور غیرمستقیم باعث بهبود تجربه مشتری و افزایش وفاداری می‌شود. در حقیقت، بازاریابی داخلی تضمین می‌کند که کارکنان شما همانقدر که به مشتریان اهمیت می‌دهید، به برندتان متعهد باشند. اگر می‌خواهید سازمانی یکپارچه و مشتری‌محور داشته باشید، بازاریابی داخلی را جدی بگیرید.
بازاریابی تجربی (Experiential Marketing)
بازاریابی تجربی بر ایجاد تجربه‌های واقعی و ملموس برای مشتریان تمرکز دارد. در این روش برندها با برگزاری رویدادها، نمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها یا کمپین‌های تعاملی، فرصت ارتباط نزدیک‌تری با مخاطبان فراهم می‌کنند. هدف این است که مشتری به‌جای دیدن یک تبلیغ ساده، تجربه‌ای خاص از برند داشته باشد که در ذهن او ماندگار شود. برای مثال، شرکت‌ها با ایجاد غرفه‌های خلاقانه یا رویدادهای خیابانی می‌توانند مشتریان را درگیر کنند و ارتباطی احساسی با آنها بسازند. بازاریابی تجربی نه‌تنها باعث افزایش آگاهی از برند می‌شود، بلکه وفاداری مشتریان را نیز تقویت می‌کند. این نوع بازاریابی به‌خصوص برای برندهایی که می‌خواهند هویت خود را به‌صورت عمیق‌تر معرفی کنند، بسیار کارآمد است.
بازاریابی دهان به دهان (Word of Mouth Marketing)
بازاریابی دهان به دهان یکی از قدرتمندترین و کم‌هزینه‌ترین روش‌های بازاریابی است. در این روش، مشتریان راضی تجربه مثبت خود را با دوستان، خانواده یا دنبال‌کنندگانشان به اشتراک می‌گذارند و به‌صورت غیرمستقیم برند شما را تبلیغ می‌کنند. این نوع بازاریابی بر پایه اعتماد بنا شده است؛ چرا که مردم بیشتر به توصیه‌های آشنایان و اطرافیان خود اعتماد می‌کنند تا به تبلیغات مستقیم. بازاریابی دهان به دهان می‌تواند به‌سرعت گسترده شود و تأثیر چشمگیری بر تصمیم‌گیری خرید داشته باشد. هرچند کنترل آن دشوار است، اما با ارائه محصولات و خدمات باکیفیت، تجربه مشتری عالی، مهارت مذاکره و کمپین‌های تشویقی، می‌توانید این نوع بازاریابی را تقویت کنید. اگر به دنبال افزایش اعتبار و فروش طبیعی هستید، بازاریابی دهان به دهان بهترین انتخاب است.
اثرات مثبت و منفی بازاریابی دهان به دهان
اثر مثبتی که این نوع بازاریابی می‌تواند بگذارد ناشی از تجربه خوب بعد از استفاده از محصول است که توسط مشتری راضی صورت می‌گیرد برای مثال ” حتما به مغازه ای که آدرسش رو برات فرستادم سر بزن، لباس هاش فوق العاده ست” همین نقل قول را از زبان مشتری ناراضی بشنوید ” اصلا به اون مغازه ای که بهت گفتم سر نزنی، جنس لباساش افتضاحه ” . برخی افراد از این شیوه از بازاریابی را قبول ندارند زیرا از نظر آنها کنترل و ارزیابی نقل دهان به دهان دشوار است؛ اما بازاریابی دهان به دهان یک منبع نامرئی است که شما فقط تاثیرات آن را می‌بینید اما نه به طور مستقیم . تبلیغات دهان به دهان به سرعت منتشر می‌شود و به شدت هم بر تصمیم خریدار اثرگذار است
با انواع بازاریابی آشنا شوید
بازاریابی شبکه ای (Network Marketing)
بازاریابی شبکه‌ای (Network Marketing) یا بازاریابی چند سطحی (Multi-level Marketing) یکی از انواع بازاریابی است که در آن شرکت‌ها محصولات یا خدمات خود را بدون نیاز به تبلیغات گسترده یا واسطه به مشتریان می‌فروشند. در این مدل، مشتریان پس از خرید، می‌توانند به بازاریابی این محصولات پرداخته و از فروش خود یا فروش زیرمجموعه‌هایشان پورسانت دریافت کنند. برخلاف تصور رایج که بازاریابی شبکه‌ای را به فروش به خانواده و دوستان نسبت می‌دهند، این نوع بازاریابی می‌تواند به‌صورت حرفه‌ای و بدون وارد کردن استرس به روابط شخصی اجرا شود. بازاریابی چند سطحی نیاز به ایجاد یک شبکه از افراد مورد اعتماد دارد که بتوانند به طور همزمان فروش کنند و برای موفقیت در آن باید صبر و زمان بگذارید. برخلاف طرح‌های هرمی غیرقانونی که در آن تنها به دنبال جذب افراد برای ساخت شبکه‌ای بزرگ هستند، در بازاریابی شبکه‌ای محصولات واقعی به مشتریان عرضه می‌شود و افراد می‌توانند به‌طور قانونی و بدون نیاز به واسطه‌های خاص، کالاها را به عموم مردم معرفی کنند. پیش از ورود به هر طرح فروش، اطمینان حاصل کنید که این روش از نوع هرمی نیست و کاملاً قانونی است.
بازاریابی ویروسی (Viral marketing)
هر روزه ما شاهد پخش شدن محتوا، ویدئوها و عکس‌هایی هستیم که به سرعت نور در حال دست به دست شدن است اما این کار به چه معناست؟ و در واقع بازاریابی ویروسی چه تعریفی دارد؟ پراکندن پیام میان مردم به هر تعداد که ممکن است، بدون این که پولی برای تبلیغات صرف شود. در واقع این نوع بازاریابی، مانند ویروس خود را تکثیر می‌کند، مشتری منتشرکننده آن، و با توجه به سرعت اشتراک گذاری، شبکه‌های اجتماعی زیستگاه طبیعی این نوع ویروس‌ها هستند متداول‌ترین روش برای انجام این نوع بازاریابی شبکه جهانی اینترنت است که با افزایش تعداد کاربران اینترنت، اهمیت آن روز به روز افزایش بیشتری می‌یابد.
آغاز یک طرح بازاریابی ویروسی اثربخش، مستلزم ارایه یک دلیل یا انگیزه قوی به افراد است تا آنها را تشویق به ارسال پیام و یا تبلیغ مورد نظر به دوستان و اطرافیانشان کند و کلید موفقیت در نهایت در دست بازاریابان است چرا که آنها باید با ارایه ایده‌ها و تشویق خلاقانه، انگیزه لازم را به افراد برای ارسال پیام مورد نظر به دیگران بدهند شما برای انجام این نوع بازاریابی باید یک محتوا و یا یک ویدئو خلاقانه که نشان دهنده کسب و کارتان باشد را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارید و منتظر اولین فیدبک‌ها و در نهایت انتشار آن به دست مخاطبینتان باشید، البته در بعضی موارد، محتوا، ویدئو یا عکس هایی را می‌بینید که مانند یک ویروس در همه جا پخش شده اند بدون آنکه خلاقیتی داشته باشند، شانس هم در بعضی موارد می‌تواند به این نوع انتشار کمک کند. نکته مهم در انتشار ویروسی توجه به تاثیر روانشناسی رنگ ها در تبلیغات میباشد.
بازاریابی ویروسی
مزایای استفاده از بازاریابی ویروسی
- هزینه کم: این نوع بازاریابی با کم ترین هزینه و گاها بدون هیچ هزینه ای صورت می‌گیرد
- دسترسی به گروه زیادی از مخاطبان: به کمک این نوع بازاریابی شما می‌توانید با کم ترین هزینه به تعداد زیادی از مردم دسترسی پیدا کنید
- تعامل بهتر: این نوع بازاریابی مانند بازاریابی‌های دیگر به شکل سنتی و کلاسیک انجام نمی‌شود بلکه به کمک مردم این کار صورت می‌گیرد که می‌تواند موجب تعامل بهتر و گرفتن فیدبک بیشتر از آنها شود که می‌تواند بر بهبود روند کار تاثیر بیشتری بگذارد
- برند سازی: وقتی یک مخاطب محتوا و یا ویدئو شما را به اشتراک می‌گذارد بدین معناست که کار شما را تایید کرده و مشتاق است که دیگران هم از آن آگاهی پیدا کنند، این ارتباط شخصی در واقع یک ابزار فوق العاده قدرتمند برای برندسازی شما است
چه کسانی از این روش استفاده می کنند
ابن نوع بازاریابی هم برای کسب و کارهای کوچک و هم برای کسب و کارهای بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد مخصوصا کسب و کارهای کوچک که بودجه محدودتری هم دارند می‌توانند از این شیوه بازاریابی بسیار استفاده کنند. اخیرا شرکت اپل کمپینی در راستای فروش گوشی‌های آیفون X به راه انداخت با این شعار که مردم عاشق خودشان هستند و می‌توانند این عشق را زیباتر در معرض دید همگان قرار دهند، بدین ترتیب از مردم خواست که ویدئو هایشان را که به وسیله گوشی‌های آیفون X گرفته شده برای این کمپین بفرستند تا بهترین آنها از طریق شبکه یوتیوب مختص به آیفون پخش شود، طولی نکشید که این کمپین در بین مردم محبوب و گسترش یافت
بازاریابی پارتیزانی (Guerilla Marketing)
بازاریابی پارتیزانی (Guerilla Marketing) یا بازاریابی چریکی یکی دیگر از انواع بازاریابی است که با استفاده از خلاقیت و روش‌های غیرمتعارف، برندها را قادر می‌سازد تا با هزینه‌های پایین‌تر، بیشترین تأثیر را بگذارند. در این نوع بازاریابی، به جای استفاده از روش‌های سنتی و پرهزینه تبلیغات، از تاکتیک‌های غافلگیرکننده و نوآورانه برای جذب توجه مخاطبان استفاده می‌شود. برای مثال، کمپین وودافون در رومانی با استفاده از کیف‌قاپ‌ها برای یادآوری بیمه گوشی به مردم، نمونه‌ای از این روش است. هدف اصلی بازاریابی چریکی افزایش اثرگذاری با حداقل هزینه است و به شما این امکان را می‌دهد که از وقت، انرژی و خلاقیت خود برای تبلیغات بهره ببرید. این استراتژی مشابه جنگ چریکی است که در آن برندها از حرکات غیرقابل پیش‌بینی برای جذب مخاطبان استفاده می‌کنند. بازاریابی پارتیزانی به‌ویژه برای کسب‌وکارهای کوچک و استارتاپ‌ها مناسب است، زیرا نیاز به بودجه‌های کلان ندارد و بیشتر بر ابتکار و خلاقیت تأکید دارد. اگر به دنبال روش‌هایی جدید برای ایجاد اثرگذاری بالا با هزینه کم هستید، این نوع بازاریابی یکی از بهترین گزینه‌ها است.
اما سوالی که پیش می‌آید این است که کدام یک از این انواع، مناسب کسب و کار ما است؟ به کمک چند نوع از روش های بازاریابی می‌توانیم درآمدزایی کار و تجارت خود را افزایش دهیم؟ آیا صرفا دانستن این تعاریف به ما در تدوین برنامه بازاریابی کسب و کارمان کمک می‌کند؟ نکته دیگری که باید در نظر داشته باشید این است که هر روز علم بازاریابی در حال به روز شدن است آیا از قوانین جدید بازاریابی آگاه هستید و چگونه می‌توانید این قوانین را به کار گیرید؟
نتیجه گیری
ما معتقدیم که بهترین روش برای تدوین برنامه بازاریابی آموزش است. دوره های تخصصی” مدرسه کسب و کار آیا ” با آموزش جدیدترین متدهای این حرفه سعی در بهبود درآمدزایی و بهبود روند کاری شما دارند. اگر اکنون صاحب کسب و کاری هستید یا اگر قصد دارید که کسب و کار جدیدی را به راه بیندازید شرکت در دوره تدوین برنامه بازاریابی را از دست ندهید، چرا که در این دوره شما مهارت نوشتن مارکتینگ پلن را به دست می‌آورید و خود به تنهایی می‌توانید مشاور بازاریابی تجارت خودتان و یا تجارت افراد دیگر شوید همچنین نحوه رقابت با رقبایتان را در این دوره کسب خواهید کرد.
سوالات متداول
۱. انواع بازاریابی چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟
انواع بازاریابی شامل روش‌های مختلفی مانند بازاریابی سنتی، دیجیتال، محتوایی و شبکه‌ای است. هر یک از این انواع بازاریابی ویژگی‌ها و استراتژی‌های خاص خود را دارند. به عنوان مثال، بازاریابی سنتی بیشتر به تبلیغات چاپی و تلویزیونی تکیه دارد، در حالی که بازاریابی دیجیتال از کانال‌های آنلاین مانند وب‌سایت‌ها، ایمیل و رسانه‌های اجتماعی برای جذب مخاطب استفاده می‌کند. انتخاب نوع مناسب بازاریابی بستگی به اهداف کسب‌وکار و مخاطبان هدف دارد.
۲. چرا انواع بازاریابی برای کسب‌وکارها مهم است؟
شناخت و استفاده از انواع بازاریابی به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که روش‌های مختلفی را برای جذب مشتریان هدف خود انتخاب کنند. این انتخاب می‌تواند بر اساس ویژگی‌های بازار، نیازهای مخاطبان و بودجه محدود یا گسترده برند انجام شود. به‌عنوان مثال، بازاریابی محتوایی می‌تواند برای ایجاد آگاهی و اعتماد در مخاطبان مفید باشد، در حالی که بازاریابی دیجیتال به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که در دنیای آنلاین دیده شوند و نتایج را به‌طور دقیق رصد کنند.
