مدیریت استراتژیک چیست؟

مدیریت استراتژیک چیست؟ در علم مدیریت نوین، مفاهیمی وجود دارد که در حقیقت پایه و اساس مدیریت به شمار رفته و هر یک از آن ها باید توسط مدیران ابتدا به خوبی درک شده و همچنین در هنگام تصمیم گیری مدنظر قرار گیرند. از مفاهیم اساسی و در زمینه مدیریت، استراتژی است که باید که در زمینه مدیریت کلان برای سازمان ها و به ویژه کسب و کارها بسیار بسیار دارای اهمیت است.

در حقیقت درک مفهوم عبارت مدیریت استراتژیک یا مدیریت راهبردی در شکل دهی و ترسیم اهداف آینده کسب و کارها و سازمان ها و تدوین روش هایی برای نیل به اهداف ترسیم شده نقشی اساسی دارد. از این رو قصد داریم در این مطلب به تفصیل به این موضوع بپردازیم که مدیریت استراتژیک چیست؟

تعریف مدیریت استراتژیک

همان طور که از نام این عبارت بر می آید، مدیریت استراتژیک مجموعه ای از اقدامات و تصمیم سازی های مدیریتی را در بر می گیرد که می تواند عملکرد راهبردی و بلندمدت یک سازمان را تعیین نماید. در حقیقت مباحثی که روی هم مدیریت استراتژیک را می سازند عبارتند از بررسی محیطی محیط داخلی و خارجی، تدوین استراتژی، اجرای استراتژی های تدوین شده، و در نهایت ارزیابی و کنترل. در مدیریت استراتژیک به فرصت ها و همچنین تهدیدات خارجی در معرض سازمان و همچنین پرداخته شده و نقاط قوت و ضعف شرکت در برابر آن ها مورد ارزیابی و کنترل قرار می گیرد.

به طور کلی مدیریت استراتژیک ناظر به مقوله اهداف کلان یک سازمان است و با در نظر گرفتن آن جهت گیری اساسی آن سازمان تدوین می شود. مدیریت راهبردی فرآیندی کوتاه مدت نیست و همواره و به صورت دائمی باید در جریان باشد. در واقع نیاز به بررسی و ارزیابی و کنترل متغیرها، هیچ وقت برای یک سازمان از بین نمی رود.

در مدیریت راهبردی، بحث دیگری که همواره در دستور کار است، بررسی رقبا به منظور شناخت نقاط قوت و ضعف آن ها و مقایسه با وضع موجود سازمان خودی است.

افراد دیگری در مبحث مدیریت استراتژیک فقط مدیران سازمان نمی باشند. در حقیقت در بحث مدیریت استراتژیک یک سازمان، هم مدیران آن و هم کارکنان آن درگیر و دخیل می باشند. چون هر یک از افراد این دسته ها می توانند استراتژی اجرایی را از منظر خود ببینند. همچنین کمک کارکنان به مدیریت در بهبود عملکرد که مربوط به افزایش مهارت مسئولیت پذیری می شود، بسیار مفید است. به عنوان مثال ممکن است در گام خاصی از استراتژی، مشکلی توسط کارمندان تشخیص داده شود که مدیریت اصلا متوجه آن نشده باشد.

عناصر مدیریت استراتژیک

مدیریت استراتژیک و روند و فرآیند آن از چهار عنصر اصلی تحلیل موقعیت، فرمول بندی استراتژی، اجرای استراتژی و ارزیابی استراتژی تشکیل یافته است. این عناصر برای ایجاد یک پلن جدید و یک نقشه روند مدیریت استراتژیک جدید، به ترتیب تشکیل می شوند. البته سازمان ها و کسب و کارهای موجود هم با تغییر و افزایش نیازهایشان، چهار عنصر مدیریت استراتژیک را باید مورد بازبینی و تغییر قرار دهند تا موقعیت خود را حفظ کرده و بهبود بخشند.

• تحلیل موقعیت :

اولین گام در روند مدیریت استراتژیک، تحلیل موقعیت می باشد که شامل ارزیابی درون بدنه سازمان، ارزیابی محیط سازمانی و ارزیابی محیط خارجی می باشد. ” کارکنان سازمان با هم، کارکنان سازمان با مدیریت، مدیران سازمان با یکدیگر و ارتباط متقابل مدیریت و سهامداران سازمان. ”

ارزیابی سازمان در بین تمام موارد بالا به عنوان شاخصه مهم برای رسیدن به دیگر اهداف استراتژی سازمانی استفاده می شود. چرا که وقتی شما کارکنان و نیروهای کاری یک سازمان را مورد سنجش قرار می دهید به نواقصات، و وضعیت داخل سازمان از نظر مدیریت اجرایی و عملیاتی و مراحل رشد سازمانی و بهره وری سازمانی پی می برید.

یکی از روش های ارزان و تخصصی برای شناخت نیروهای سازمان، استفاده از تست رایگان MBTI است.

• فرمول بندی استراتژی :

بحث فرمول بندی استراتژی، طراحی استراتژی های سازمان را در بر دارد. در این مرحله تعیین دقیق نقاط قوت سازمان، می تواند کمک شایانی به فرمول بندی استراتژی نماید. فرمول بندی استراتژی در سه سطح سازمانی عملیاتی، رقابتی و شرکت دسته بندی می شود. برای فرمول بندی استراتژی باید چند سوال را مطرح کنید سپس به آن پاسخ دهید :

می خواهم به کجا برسیم؟ همان چشم انداز سازمانی

می خواهیم به چه چیزی دست یابیم؟ بیانیه ماموریت

برای اهداف سازمانی چگونه دست خواهیم یافت؟ دستورالعملی برای توسعه سازمان

تعیین اولویت های سرمایه شامل رشد ارگانیک و ادغام و تملیک

• اجرای استراتژی :

در این گام به استراتژی های تدوین شده جامه عمل پوشانده می شود. این مرحله شامل ایجاد گام ها و روش ها برای اجرای استراتژی است. همچنین اولویت اجرای استراتژی ها هم در این بخش بر اساس اهمیت آن ها تعیین شده و در دستور اجرا قرار می گیرند.

• ارزیابی استراتژی :

این مرحله در حقیقت بررسی کیفیت اجرای استراتژی های تدوین شده است. در این گام باید قابلیت اجرای ضرب الاجل ها، گام ها و روندهای اجرایی و دستیابی به نتایج مورد نظر مورد بررسی قرار می گیرد. اگر بعد از بررسی نتیجه حاصل شود که روند به خوبی جواب نمی دهد، ضرب الاجل ها انجام شدنی نیستند و یا نتایج در راستای اهداف واقعی نمی باشد، باید استراتژی مورد بازبینی و اصلاح قرار گیرد.