برای موفقیت شدن EQ بالا مهم است یا IQ بالا؟

سال‌های سال دانشمندان فکر می‌کردند که IQ عامل موفقیت افراد است در حالی‌که عامل موفقیت افراد تنها به IQ افراد بستگی ندارد بلکه نقش EQ (هوش هیجانی) هم در موفقیت افراد بی‌بدیل است متاسفانه در سال‌های اخیر اقدام به خودکشی نابغه‌ها بیش از پیش شده است برای مثال در سال ۱۳۹۴ دانشجوی نخبه دانشگاه صنعتی شریف دست به خودکشی زد چند وقت بعد رتبه ۷۳ کنکور تجربی اینلینک کار را انجام داد. به دلیل شما دلیل این موضوع چه چیزی می‌تواند باشد؟

تقریباً همه افراد واژه ‌IQ‌ یا ضریب هوشی را شنیده‌اند و کم و بیش با مفهوم آن آشنا هستند. اما آنچه کمی ناشناخته باقی‌مانده و هنوز گروه زیادی با آن غریبه هستند، ‌EQ‌ یا همان هوش هیجانی است؛ همان چیزی که براساس نظر دانشمندان می‌تواند عاملی برای موفقیت افراد باشد و می‌تواند برای کنترل استرس و اضطراب به فرد کمک کند همچنین موجب می‌شود افراد در جامعه موفق‌تر عمل کنند.  امروزه نظر این دانشمندان تغییر کرده و می‌گویند EQ هم عاملی بسیار مهم برای موفق‌ بودن یا نبودن افراد مختلف است.‌

همانطور که در مقاله دیگری از آیا اشاره شد، ای کیو یا هوش هیجانی نمره‌ای است که از آزمون هوش استاندارد به دست می آید. در آزمون‌های اصلی آی کیو، نمره‌ها با تقسیم سن ذهنی فرد با سن تقویمی اش و سپس ضرب این دو در صد به دست می آید. بنابراین کودکی با سن ذهنی ۱۵ و سن تقویمی ۱۰ آی کیوی ۱۵۰ دارد. از سوی دیگر ای کیو یا هوش هیجانی معیار سطح هوش هیجانی شخص است. این به توانایی شخص برای دریافت، کنترل، ارزیابی، و بیان احساسات بر می‌گردد. از دهه‌ی نود قرن پیش هوش هیجانی از مفهومی نیمه مبهم که در مجلات تخصصی دانشگاهی مطرح شده بود به سوی اصطلاحی همه فهم و عام حرکت کرد.  جهت کسب اطلاعات بیشتر مقاله تفاوت میان IQ و EQ مطالعه کنید.

امروزه می‌توانید اسباب بازی‌هایی را بخرید که ادعا می‌کنند هوش هیجانی کودکتان را بالا می برند و یا کودکتان را در دوره‌های آموزشی یادگیری هیجانی یا اجتماعی ثبت نام کنیدSEL که با هدف ارتقا این توانمندی طراحی شده اند. در برخی از کشورها حتی این دوره های آموزشی در مدارس جزء برنامه‌ی درسی کودکان و نوجوانان شده است. ضریب هوشی بیشتر یک ساختار ژنتیکی است، اما راه‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان از ضریب هوشی یک فرد به بالاترین پتانسیل خود استفاده کرد، از طریق تمرین‌های تغذیه مغز و توانایی ذهنی مانند حل پازل، مهارت رفع مشکلات تفکر جانبی و تکنیک‌های حل مسئله که باعث می‌شود شما خارج از چارچوب با IQ بالا فکر کنید.

EQ مهم تر است یا IQ

خب! بالاخره کدام یک مهم تر است؟ در برهه ای از زمان آی کیو تنها رمز موفقیت شناخته می‌شد. این طور به نظر می رسید که افراد با آی کیوی بالا به خوبی از پس زندگی برآمده و در زندگی خصوصی و کاری موفق اند. پژوهشگران همواره به دنبال یافتن پاسخ این پرسش بودند که آیا این اثر محیط است یا اثر ژن‌ها ( در واقع اثر  طبیعت در مقابل اثر طبیعی طبیعت.

برخی از پژوهشگران بعدها اهمیت هوش هیجانی EQ در تضمین موفقیت را زیر سوال بردند و ادعا کردند که هوش به تنهایی نمی‌تواند عامل رساندن فرد به موفقیت باشد. در حالی که انسان دارای توانایی ها و دانش بسیاری است که هوش در مقابل آن بسیار کوچک است. با این وجود آی کیو هنوز هم به عنوان یکی از عوامل موفقیت شناخته می‌شود خصوصاً زمانی که صحبت از کسب مدارک دانشگاهی باشد.

انسان‌هایی با هوش بالا معمولاً در مدرسه خوب عمل می کنند، پول بیشتری درمی آورند و به طور کلی سالم‌تر هستند. اما امروزه پژوهشگران بازهم تأکید می‌کنند که هوش تنها تعیین‌کننده  و تضمین‌کننده‌ی موفقیت در زندگی نیست! بلکه هوش هم بخشی از دامنه‌ی وسیع و پیچیده‌ای از اثرات است که شامل هوش هیجانی هم می‌شود.

مفهوم هوش هیجانی اثر بسیاری بر برخی از حوزه‌ها داشته که مدیریت بازرگانی را نیز در بر می‌گیرد. به‌طوری که بسیاری از شرکت‌های بزرگ تجاری به کارگاه‌های آموزشی افزایش هوش هیجانی به عنوان قسمتی از جریان استخدام خود روی آورده‌اند. پژوهشگران دریافته‌اند که افرادی با پتانسیل بالای رهبری گروه، از لحاظ هوش هیجانی در سطح بالایی قرار دارند. لذا پیشنهاد می‌کنند که ای کیوی بالا به عنوان ویژگی مهم برای رهبران تجاری و مدیران در نظر گرفته شود.

مطابق یافته‌های یک پژوهش فراتحلیل که پس از یک دوره‌ی آموزشی اجتماعی- هیجانی انجام شد، نشان داد که هوش هیجانی بسیار مهم است. نتایج این پژوهش نشان داد که تقریباً ۵۰ درصد کودکانی که در برنامه SEL ثبت نام کرده بودند نمرات بهتری به دست آورده بودند. این برنامه‌ها در کاهش مشکلات تحصیلی کودکان بسیار مؤثر بوده است. شرکت در دوره هوش هیجانی مدرسه کسب و کار آیا می‌تواند گامی موثر در بهبود کنترل و استفاده از هوش هیجانی باشد.

هوش هیجانی EQ چه فاکتورهایی را ارزیابی می کند؟

کنترل و بیان احساسات خود. درک و ارزیابی احساسات دیگران؛ استفاده از احساسات برای ساده سازی تفکر IQ، درک معانی احساسی افراد.

IQ موفقیت در زندگی را پیش‌بینی می‌کند و EQ موفقیت در تحصیل را

هوش شناختی IQ در بهترین حالت می‌تواند به ما بگوید نمره‌های مدرسه و دانشگاهمان چقدر بالا و پایین می‌شود اما به ما نمی‌گوید آیا بعد از تحصیل در زندگی شغلی و خانوادگی آدم موفقی هستیم یا نه. اما هوش هیجانی EQ است که آدم‌های موفق را از آدم‌های ناموفق جدا می‌کند. به این قضیه جور دیگری هم می‌شود نگاه کرد. هوش شناختی کف موفقیت یک آدم را تخمین می‌زند اما سقف موفقیت او با هوش هیجانی است. مفهوم هوش هیجانی نشان می‌دهد که چرا دو نفر باآی کیو یکسان، ممکن است به درجات بسیار متفاوتی از موفقیت در زندگی دست یابند. هوش هیجانی یک عنصر بنیادین از رفتار انسان است که جدا و متفاوت از هوش شناختی (عقل) عمل می‌کند.

بین IQ و EQ هیچ رابطه شناخته شده‌ای وجود ندارد. شما اصلا نمی‌توانید از روی هوش شناختی یا IQ یک نفر هوش هیجانی او را حدس بزنید. این یک خبر خوب است زیرا هوش شناختی یا IQ انعطاف پذیر نیست. IQ از همان لحظه تولد ثابت است یا دستکم ثبات نسبی دارد. مگر اینکه یک تصادف، مثلا آسیب مغزی آن را تغییر دهد.

هوش هیجانی IQ چه فاکتورهایی را ارزیابی می کند؟

توانایی یادگیری، درک و کاربرد اطلاعات در مهارت ها، استدلال منطقی، درک کلمات، حل مهارت های ریاضی، سنجش تفکر انتزاعی و فضایی.

هیچ کس با یادگیری واقعیت‌های جدید یا فرا گرفتن اطلاعات عمومی بیشتر باهوش نمی‌شود، هوش شناختی یعنی توانایی یادگیری. اما برعکس، هوش هیجانی، مهارتی انعطاف پذیر است که به آسانی آموخته می‌شود، با اینکه بعضی مردم، نسبت به دیگران، به طور طبیعی هوش هیجانی بالاتری دارند، کسی که حتی بدون هوش هیجانی به دنیا آمده است باز هم می‌تواند در خود، EQ بالا به وجود آورد.  جهت سنجش میزان EQ می توانید تست eq رایگان را انجام دهید.

هوش هیجانی یعنی توانایی مهار عواطف و تعادل برقرار کردن بین احساسات و منطق، به طوری که ما را به حداکثر خوشبختی برساند. هوش هیجانی همان توانایی شناخت، درک و تنظیم هیجان‌ها و استفاده از آنها در زندگی است.

• هیجان‌ها، شامل حالات خوشایند و ناخوشایند احساسات ما هستند مانند:
• خشم: تهاجم، اوقات تلخی، پرخاش، خصومت، تند مزاجی
• اندوه: غصه، دلتنگی، عبوسی، ناامیدی، دل شکستگی
• ترس: اضطراب، بیم، ناآرامی، دلواپسی، وحشت، شوک (ترس ناگهانی)
• نفرت: تحقیر، اهانت، خوار شمردن، بیزاری، اکراه
• شرم: احساس گناه، حسرت، احساس پشیمانی، افسوس
• عشق: پذیرش، رفاقت، اعتماد، مهربانی، پرستش
• شادمانی: شادی، لذت، سعادت شوق، تفریح، آسودگی، وجد، خشنودی
• شگفتی: جا خوردن، حیرت، بهت، تعجب

سوالات متداول

۱. چرا EQ ممکن است در موفقیت شغلی و روابط اجتماعی مهم‌تر از IQ باشد؟

هوش هیجانی (EQ) در موفقیت شغلی و روابط اجتماعی اهمیت بالایی دارد زیرا به فرد کمک می‌کند تا احساسات خود و دیگران را به خوبی درک کرده و مدیریت کند. این مهارت‌ها برای تعامل مؤثر با دیگران، مدیریت تیم‌ها، حل تعارضات و بهبود ارتباطات حیاتی هستند. در واقع، افراد با EQ بالا قادرند در محیط‌های اجتماعی و حرفه‌ای بهتر عمل کنند، حتی اگر IQ آن‌ها معمولی باشد.

۲. آیا داشتن IQ بالا بدون داشتن EQ می‌تواند به موفقیت‌های بلندمدت منجر شود؟

داشتن IQ بالا می‌تواند به فرد کمک کند در کارهای علمی و حل مسائل پیچیده موفق باشد، اما برای موفقیت بلندمدت و به‌ویژه در محیط‌های اجتماعی و حرفه‌ای، EQ اهمیت زیادی دارد. افرادی که فقط IQ بالا دارند و قادر به مدیریت احساسات خود یا برقراری ارتباط مؤثر با دیگران نیستند، ممکن است با مشکلاتی در روابط بین فردی و پیشرفت شغلی مواجه شوند. در نهایت، ترکیب هر دو IQ و EQ می‌تواند به موفقیت‌های پایداری منجر شود.