همه می دانند عصبانی شدن چه حسی دارد. با این حال گاهی اوقات به علل ناخواسته، کنترل خود در مدیریت خشم را از دست داده و رفتارهایی انجام می دهیم که موجب ضرر و زیان به خود و دیگران می شود. برای جلوگیری از عصبانی شدن و کنترل خشم اگر بتوانیم محرک هایی که روی روان تاثیر دارد را بشناسیم، می توانیم تا حدود زیادی خشم خود را کنترل کنیم. اما آیا شما این محرک ها را می شناسید؟
آیا می دانید ایران جزء 10 کشور عصبانی جهان است؟
موسسه گالوپ هر سال آماری از خشمگین ترین مردمان جهان منتشر می کند که ایران پای ثابت این لیست است. به نظر شما دلیل خشم ایرانیان چیست؟
خشم چیست و چه تفاوتی با پرخاشگری دارد؟
خشم یک حالت احساسی منفی است که معمولاً با افکار خصمانه، برانگیختگی فیزیولوژیکی و رفتارهای ناسازگار با روان همراه است. نشانه های خشم در امور شغلی و زندگی بسیار متفاوت است. اما به سادگی قابل شناخت و کنترل است.همچنین ما میتونیم مشکل کنترل خشم را به صورت فراوان در نسل زد ببینیم.
فرض کنید در محیط کار رئیس یا مدیر سر شما جلوی دیگران داد کشیده و پرخاشگری کرده است. چه رفتاری در این حالت خواهید داشت؟ یا فرض کنید در حال رانندگی هستید و عجله دارید اما یک شخصی آهسته رانندگی می کند و باعث می شود شما عصبانی شوید. و مثال های مشابه دیگر.
در تحقیقات روانکاوی مشخص شد 25% افراد از روش های کینه توزی ( انتقام یا تلافی ) برای بروز خشم استفاده می کنند. خشم باعث به وجود آمدن انرژی منفی می شود که روی هوش هیجانی ما تاثیر بالایی دارد. نکته بسیار جالب اینکه ما خشم را خود عموما روی آشنایان، افراد نزدیک و خانواده خود خالی می کنیم و عملا به خود و دیگران آسیب می زنیم.
افکار خشمگین بر اثر اختلال تکانه فردی ممکن است با تنش عضلانی، سردرد یا افزایش ضربان قلب همراه باشد. بعلاوه، استفاده از عبارتهای کلامی و فیزیکی نامناسب به عنوان هشدار در مورد نارضایتی ما عمل می کند.
عبارتهای کلامی شامل فریاد زدن، مشاجره، فحش دادن و کنایه است. همچنین حالت عصبانیت را می‌توان با بالا بردن مشت گره کرده، پرتاب کتاب روی زمین، شکستن مداد یا ضربه زدن به دیوار به صورت فیزیکی نشان داد. گاهی اوقات خشم به صورت بیرونی ابراز نمی شود بلکه به صورت نشخوار درونی (حرص) باقی می ماند.
در مقابل، پرخاشگری به رفتاری عمدی اشاره دارد که هدف آن آسیب رساندن به شخص دیگری است. هاوارد کاسینو روانشناس متخصص خشم می گوید: در مواردی که من در کار بالینی و تحقیقاتی خود می بینم، اغلب آسیب با چاقو یا اسلحه می باشد. پرخاشگری را می توان با مشت، هل دادن، کتک زدن یا حتی ناقص کردن فرد دیگر نشان داد. پرخاشگری را می توانید در خشونت زناشویی، کودک آزاری یا سالمند آزاری، قلدری یا فعالیت های باندی و جنایی پیدا کنید.
اگر شما هم دوست دارید بدانید چه مقدار بر کنترل احساسات خود مسلط هستید و دارای هوش هیجانی بالا هستید تست هوش هیجانی EQ را بصورت رایگان انجام دهید.
برخی از جنبه های مثبت خشم چیست؟
بسیاری از پیامدهای طولانی مدت خشم روی رفتار ما اثر منفی دارد. با این حال، خشم بخشی از وجود بیولوژیکی ماست. این بخشی از واکنش ما به میل جنگ یا گریز است. با این حال، بسیاری از واکنش ها اثر کوتاه مدت نیز دارد، زیرا تعداد کمی از ما دوست داریم با افراد عصبانی وقت بگذرانیم.
خشم می تواند پاسخ مناسبی به بی عدالتی باشد. بدون شک، خشم نقش مفیدی در جنبش‌های اجتماعی برای برابری سیاه‌پوستان، سالمندان و زنان و غیره دارد. خشم ممکن است منجر به نتایج بهتر در مذاکرات تجاری و همچنین افزایش انگیزه برای اصلاح اشتباهاتی شود که در جهان می بینیم.
از نکات مثبت خشم می توان به عملکرد هشدار دهنده آن اشاره کرد. خشم به دیگران می‌گوید که گوش دادن به حرف‌های ما مهم است. عاقلانه است در چنین مواقعی مراقب گفتار و اعمال خود باشیم. همچنین ممکن است منجر به تبعیت از سوی دیگران شود. همچنین، در کوتاه‌مدت، کودکان و دیگران زمانی که ما عصبانی هستیم، بیشتر به درخواست‌های ما عمل می‌کنند. مثلا بدون گرفتن دست مامان به خیابان نرو! یا هشدار دادن یک رفتار مخاطره آمیز با خشم که که جنبه تاکیدی دارد.
گاهی ممکن است هنگام تماشای یک فیلم یا نمایشنامه ای که شخصیت اصلی داستان در آن به طور نامناسبی رنج می برد، احساس خشم کنیم. سپس، هنگامی که او بر شر پیروز می شود، خشم با احساس رضایت جایگزین می شود. (همانند فیلم های هندی قدیمی)
اثر عصبانیت بر سلامت روانی
بسیاری از مردم عصبانیت بیش از حد را فقط یک مشکل روانی می دانند. این یک فکر سطحی است. وقتی عصبانی می شویم، سیستم عصبی خودمختار برانگیخته می شود. به عنوان مثال، خشم ناشی از کشف رابطه پنهانی همسر، احتمالاً منجر به تحریک سیستم عصبی سمپاتیک و تغییرات هورمونی و عصبی شیمیایی مرتبط می شود. این واکنش های فیزیولوژیکی می تواند منجر به افزایش پاسخ قلبی عروقی، تنفس و تعریق، جریان خون به عضلات فعال و قدرت شود.
تداوم خشم، بر بسیاری از سیستم‌های بدن مانند سیستم قلبی عروقی، ایمنی، گوارشی و عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد. این امر منجر به افزایش خطر فشار خون و سکته مغزی، بیماری قلبی، زخم معده و بیماری های روده و همچنین موجب کندتر شدن بهبود زخم و افزایش احتمال مبتلا شدن به برخی از انواع سرطان ها می شود.
تحقیقات نشان داده است که خشم یک عامل خطر بالا برای بیماری قلبی است. تجربه مکرر خشم، در بسیاری از موقعیت ها، به عنوان خشم با صفت شناخته می شود. یک مطالعه 12986 بزرگسال را به مدت تقریباً سه سال مورد بررسی قرار داد و نشان داد که خطر ابتلا به حوادث عروق کرونر در افراد با فشار خون طبیعی اما با خشم بالا دو تا سه برابر افزایش می‌یابد.
مطالعه دیگری بر روی 4083 بزرگسال به مدت 10 تا 15 سال انجام شد. کسانی که کمترین میزان کنترل خشم را داشتند، بیشترین خطر حوادث قلبی عروقی کشنده و غیر کشنده را داشتند. پس از بررسی، کارشناسان به این نتیجه رسیده‌اند که خشم با ویژگی‌های بالا، خصومت مزمن، ابراز خشم و دوره‌های خشم حاد می‌تواند منجر به بیماری‌های قلبی عروقی جدید و عودکننده شود.
چگونه خشم خود را کنترل کنیم؟
خشم در برخورد با اتفاقات از تعاملات گذرا ناشی می شود. هواپیماها، به دلایل مختلف، اغلب دیر می کنند. کار کمی وجود دارد که بتوانید انجام دهید. تأخیر را به عنوان فرصتی برای خواندن یا آرامش بپذیرید، نه اینکه عصبانی شده و با فریاد و اعتراض خشم خود را بروز دهید تا خود را آرام کنید.
دوری از تنش های گفتاری در بین اعضای خانواده متفاوت است. اگر به دلایلی در ارتباط با خانواده عصبانی شدید که غیر قابل کنترل بود، سریع محل را ترک کرده و سعی کنید نفس عمیق کشیده و به خود آرامش دهید.
رفتار پرخاشگرانه به همه مشکلات ممکن است بهترین راه حل نباشد. گاهی اوقات، اجتناب از رفتاری که احتمالاً منجر به خشم می شود، بهترین کار است. به عنوان مثال، اجازه دهید همسر شما سر موضوعی که خطا کردید، سر شما داد و عصبانیت خود را خالی کند تا اینکه بخواهید برخورد کرده و باعث بروز اختلاف خانوادگی شوید. مهم نیست چه حرف و الفاظی استفاده می کند با هوش هیجانی بالای خود می توانید چنین رفتارهایی را کنترل و رفع کنید.
آرامش یک ابزار عالی برای مقابله با عصبانیت است، زیرا افراد عصبانی عضلات خود را منقبض می کنند و دچار سردرد و معده درد می شوند. یک صندلی راحت پیدا کنید که بتوانید لم دهید، و زمانی را برای خود تخصیص بدید که خود را آرام کنید. نفس های عمیق بکشید.
جالب است بدانید افراد پولدار و موفق اغلب تبحر خاصی در کنترل خشم خود دارند و بدرستی احساسات خود را مدیریت می کنند. کنترل خشم به معنای عصبانی شدن نیست، بلکه مدیریت درست خشم و احساسات در بزنگاههای مختلف است که بین افراد تفاوت ایجاد می کند.
10 روش کنترل خشم
- قبل از هر صحبتی نسبت به عواقب احتمالی آن فکر کنید. ممکن است حرف شما باعث تحریک خشم طرف مقابل شود.
- نگرانی های خود را در کمال آرامش مطرح کنید.
- ورزش کنید. پیاده روی و دویدن سریع یکی از ساده ترین ورزش های خالی کردن خشم است.
- از شرایط و کارهای استرس زا دوری کنید.
- روی روش های عالی فکر کنید. مثلا به جای داد کشیدن سر فرزند خود، با کلمات انگیزشی و تشویقی وی را توجیه کنید.
- سرزنش کردن تنها تنش های موجود را افزایش میدهد. از عبارت من در داخل کلمات خود استفاده کنید.
- کینه ای نباشید. کینه یکی از دلایل بروز خشم و رفتارهای پرخاشگرانه در آینده خواهد بود.
- شوخ طبع باشید و لبخند بزنید.
- روی مهارت های فردی آرامش بخش کار کنید و یاد بگیرید. پیشنهاد می کنیم هوش هیجانی را شروع به یادگیری کنید.
- در بروز چالش های پرخاشگرانه، از دیگران کمک بگیرید و خودخواه نباشید.
کنترل خشم یکی از راههای رسیدن به موفقیت در زندگی است و جالب است بدانید این مقوله از زیرمجموعه های مدیریت احساسات و پرورش هوش هیجانی می باشد. در مقالات بعدی بلاگ مدرسه کسب و کار آیا درمورد چگونگی مدیریت و کنترل خشم در محیط کار و رفتاری که کارکنان و مدیران یک سازمان باید انجام دهند تا میزان بروز تنش های ناشی از رفتارهای احساسی به حداقل برسد بحث خواهیم کرد.
منبع : mayoclinic
