برای بیشتر ما این اتفاق افتاده است که آمادگی نهایی برای یک سخنرانی را، چه کوچک و چه کنفرانسهای بزرگ، به آخرین لحظه موکول کردهایم. ممکن است در لحظهی آخر بتوانیم همهی تجهیزات و تدارکات را کنترل کنیم و بر روی نحوهی چیدمان اتاق، نور و …نظر بدهیم، اما چون تا شروع سخنرانی زمان کمی باقیمانده است، این تأخیر در کنترل کارها، ما را دچار اضطراب میکند و همین امر باعث میشود در سخنرانی ما اختلال ایجاد شود. بنابراین بهتر است همهی امور مربوط به آمادهسازی را پیش از شروع جلسه و در زمان کافی انجام دهیم. در این مقاله به ۴ تاز تکنیکهای سخنرانی موفق خواهیم پرداخت.
تکنیک های سخنرانی موفق چیست؟
آماده کردن ابزارهای لازم
یکی از تکنیک های سخنرانی در جمع موفق استفاده صحیح از تکنولوژیهای مدرن است. در قرن ۲۱ ما میتوانیم کلماتمان را با یک فناوری حیرتآور همراه کنیم که اگر این کار را درست انجام دهیم، سخنرانی ما به سطح جدیدی ارتقا پیدا میکند. این فناوریها عبارتند از: عکسها، تصویرسازی، طراحی حروف، نمودارها، اینفوگرافیک، انیمیشن، ویدیو و صدا. این شبیهسازیهای اطلاعاتی هم به درک بهتر سخنرانی کمک میکنند و هم به آن جذابیت ظاهری میبخشند.
اولین سوالی که باید از خودتان بپرسید این است که آیا سخنرانی شما واقعا به ابزارهای تصویری نیاز دارد یا نه؟ آیا همیشه سخنرانی با عکس از سخنرانی بدون آن جالبتر است؟ بخشی که تصاویر در مغز بینندگان اشغال میکنند با بخشی که کلمات سخنران در مغز آنها اشغال میکند متفاوت است. با این حال اگر سخنرانی شما خیلی شخصی است، برای جذاب کردن آن میتوانید از ابزارهای دیگری مانند شوخ طبعی یا داستانهای هیجان انگیز استفاده کنید. ابزارهای بصری را فراموش کنید و فقط بر موضوع شخصیتان تمرکز کنید.
ابزارهای دیداری قدرتمند به سه دسته تقسیم میشوند:
- به نمایش گذاشتن
- توضیح دادن
- جذابیت ظاهری و
آشکارترین ویژگی ابزارهای بصری این است که از طریق آنها میتوانیم موضوعی را که توضیح آن سخت است به سادگی نشان دهیم. اگر بخواهید واقعا چیز جدیدی را توضیح دهید، اغلب سادهترین و قدرتمندترین روش این است که هم آن موضوع را توضیح دهید و هم با عکس آن را نشان دهید. هنگامی که همزمان با سخنرانی تصاویری هم پخش میشود دو جریان فعالیت ذهنی که باهم موازیاند در ذهن مخاطب فعال میشود. لازم است که سخنران این دو جریان را هنرمندانه باهم پیش ببرد.
هدف اصلی استفاده از ابزارهای بصری این نیست که کلمات رد و بدل شوند. این کار را با دهان هم میتوان انجام داد. بلکه هدف در میان گذاشتن چیزهایی است که قابل بیان کردن نیست؛ مثل عکسها، ویدیوها، انیمیشنها و دادههای کلیدی.
از حفظ سخنرانی کنیم یا سخنرانی از پیش نوشته نشده انجام دهیم؟
یکی دیگر از تکنیک های سخنرانی در جمع، پیدا کردن نحوه شروع سخنرانی منحصر به فرد شما و ادامه دادن آن میباشد. برای آماده شدن و ارائه سخنرانی راههای زیادی وجود دارد و مهم است شما راهی پیدا کنید که مناسب خودتان باشد. چون وقتی لحظه اصلی فرا میرسد، حتی اگر موضوع بسیار خوبی ارائه کرده باشید، فهرست طولانی از مواردی وجود دارد که میتواند باعث خراب شدن کار شود. از جمله این موارد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- لحن صدای شما حضار را به خواب ببرد.
- سخنرانی شما طوری باشد که انگار دارید از حفظ میخوانید.
- ویدیوهای شما پخش نشود و نشانگر اسلاید شما به درستی کار نکند.
- در برقراری ارتباط چشمی با تک تک حضار ناکام بمانید.
- وقتی قرار است حضار بخندند، نخندند.
- وقتی قرار نیست حضار بخندند، بخندند.
- تشویق ایستاده حضار که شما انتظارش را دارید جای خود را به تشویق مودبانه و دست و پا شکسته دهد.
برای کنترل بهتر سخنرانی بهتر است در یک دوره فن بیان شرکت کنید این دوره به شما کمک میکند تا در زمان سخنرانی جذابتر و بهتر کلام خود را منتقل کنید.
چه کنیم که جا نخوریم؟
خوشبختانه با آماده سازی قوی، ریسک هر کدام از این اتفاقها کم میشود. بیش از همه چیز، این نکته مهم است که سخنرانان راحت و با اعتماد به نفس باشند و سخنرانی را به روشی ارائه کنند که به خوبی به آنها اجازه دهد تا بر مطلبی که در مورد آن شور و شوق دارند تمرکز داشته باشند. یکی از تصمیمات مهمی که باید بگیرید و بهتر است قبل از آمادهسازی سخنرانی خود، این کارها را انجام دهید:
- سخنرانیتان را به طور کامل بنویسید( که مثلا از رو خوانده شود، حفظ شوید و یا ترکیبی از این دو)
- ساختاری واضح و بسیار تمرین شده داشته باشید و فی البداهه درباره موضوعاتی که مدنظرتان است صحبت کنید.
به خاطر داشته باشید که میان متن از پیش نوشته نشده و متن آماده نشده تفاوت زیادی وجود دارد. در سخنرانیهای مهم، هیچ بهانهای برای آماده نبودن وجود ندارد. متاسفانه بسیاری از سخنرانیهای از پیش نوشته نشده حاوی توضیحات ناکافی، عدم انسجام ساختاری، فقدان عناصر اصلی و پرگویی هستند. پیشنهاد با شرکت در دوره آموزشی زبان بدن یادبگیرید ببینید چطور زبان بدن خود را کنترل کنید
تمرین، تمرین و تمرین! برای سخنرانی
ممکن است شما برای انتقال کلام خود به مخاطب شیوه خاصی را انتخاب کرده باشید، اما در هر صورت راه ساده و روشنی وجود دارد که شما میتوانید برای بهبود سخنرانی خود از آن بهره ببرید یعنی: تمرین و تکرار!
تنها با تمرین نمودن تکنیکهای سخنرانی پیش از اجرا میتوانید یک سخنران حرفهای شوید. ممکن است شما برای انتقال کلام خود به مخاطب شیوه خاصی را انتخاب کرده باشید، اما در هر صورت راه ساده و روشنی وجود دارد که شما میتوانید برای بهبود سخنرانی خود از آن بهره ببرید یعنی: تمرین و تکرار و تقویت زبان بدن در سخنرانی با استفاده از تکنیک های مختلف .
این همان نکتهای است که بیشتر سخنرانان به آن توجه نمیکنند. این را بدانید که حتی موسیقیدانان هم قبل از اجرا تمرین میکنند. بازیگران تئاتر هم قبل از اینکه روی صحنه بروند، تمرین میکنند. اهمیت تمرین کردن قبل از سخنرانیها، به مراتب بیشتر از تمرین کردن قبل از کنسرت و نمایش است، اما ظاهرا تعداد زیادی از سخنرانان فکر میکنند تنها کاری که روی صحنه میتوانند انجام بدهند این است که روی آن راه بروند و همان دفعه اول هم موفق باشند.
نتیجه این میشود که علاوه بر اتلاف وقت، صدها مخاطب دقایق زیادی را به خاطر یک عمل بیهوده از دست بدهند و تمام اینها به این دلیل است که سخنران به اندازه کافی برای سخنرانی آماده نبوده است. زمانی که شما آماده سخنرانی خود میشوید، باید آنقدر آن را تمرین کرده باشید که حتی در هنگام خواب هم تصور کنید دارید برای مخاطبانتان سخنرانی میکنید.
روشهای تمرین مهارت سخنرانی
برای داشتن یک سخنرانی موفق، باید در حالات مختلف تمرین کنید؛ در مقابل دوستانتان، در خلوت خودتان، با چشمان بسته، در حال قدم زدن در باغ و حتی در حالی که پشت میز نشستهاید. برای سخنرانیهای چالش برانگیز، بسیار مهم است که تا چندین دفعه تمرین کنید؛ ترجیحا در حضور افرادی که به آنها اطمینان دارید.
در زمان محدود خود، سخنرانی را تمرین کنید و روی بازخورد صادقانه افرادی که در حضورشان تمرین میکنید پافشاری کنید. هدف شما باید به پایان رساندن سخنرانیتان باشد که ساختارش به واسطه تمرین برای شما عادی شده است. بنابراین، حالا میتوانید روی معنی مطالبی که قصد دارید بگویید، تمرکز کنید.
تنظیم آغاز و پایان سخنرانی
چه سخنرانی خود را از بر کنید چه نکنید، باید این نکته را در نظر بگیرید که چگونه میخواهید آن را شروع کنید و خاتمه دهید. در آغاز سخنرانی، شما یک دقیقه فرصت دارید تا توجه حضار را به مطلب خود جلب کنید. از طرفی اینکه چگونه سخنرانی خود را به پایان میرسانید بر ماندگاری آن در ذهن مخاطبان بسیار تاثیرگذار است.
صرف نظر از اینکه چگونه قصد دارید متن سخنرانی خود را ایراد کنید، اکیدا توصیه میکنیم سخنان آغازین و پایانی خود را روی کاغذ بیاورید و به حافظه بسپارید. این کار به افزایش آرامش، اعتماد به نفس و تاثیر کلام کمک شایانی میکند. توجه داشته باشید که تمرکز، حضار یک کالای بسیار با ارزش است. این دارایی با ارزش هنگام رفتن روی صحنه همراه شماست. پس آن را با صحبتهای بیاهمیت هدر ندهید.
ایجاد حس کنجکاوی بهترین تکنیک برای اطمینان یافتن از جلب توجه مخاطبان به یک سخنرانی است.
اگر هدف از سخنرانی، ایجاد یک ایده جدید در ذهن شنوندگان باشد، در آن صورت کنجکاوی، سوخت مورد نیاز برای موتور مشارکت فعال حاضران است. کنجکاوی مانند آهنربایی است که حاضران را به سمت شما میکشاند. اگر بتوانید بطور موثر از آن استفاده کنید قادر خواهید بود حتی موضوعات دشوار را نیز به سخنرانیهای موفق تبدیل کنید.
در نهایت اینکه هر سخنرانی نیاز به نقشه دارد. دانستن اینکه به کجا میروید، کجا هستید و کجا بودهاید. اگر شنوندگان شما ندانند در کدام بخش سخنرانی هستند خیلی سریع گیج میشوند. اگر در طول سخنرانی خود موفق به جلب توجه حضار شدید با یک پایان یکنواخت و بی روح خراب نکنید. در به خاطر سپردن یک سخنرانی، تجربه پایانی بسیار مهم است. توجه به تجربه پایانی یکی از کلیدیترین تکنیکهای سخنرانی موفق میباشد. به عبارت دیگر اگر پایان سخنرانی به یاد ماندنی نباشد کل سخنرانی نیز ممکن است در یاد نماند.
سخنرانی یک تخصص است، بزرگترین سخنرانان جهان نیز تکنیک های سخنرانی را بسیار تمرین کردهاند و اکنون هر جلسه سخنرانیشان با سخنرانی دیگرشان متفاوت است، شما باید آن قدر در این حرفه به روز باشید و روی خودآگاهی خویش کار کرده باشید که بتوانید به یک سخنران حرفهای تبدیل شوید، بدین منظور هم اکنون می توانید در کلاس های سخنوری و فن بیان را تحت نظر یکی از بهترین سخنرانان جهان آموزش ببینید.
سوالات متداول
چطور میتوان شروع قوی برای سخنرانی داشت؟
با جملهای الهامبخش، پرسشی تأملبرانگیز یا داستانی کوتاه که با موضوع مرتبط باشد، میتوان توجه مخاطب را از همان آغاز جلب کرد.
برای حفظ تمرکز مخاطب در طول سخنرانی چه باید کرد؟
تغییر لحن، استفاده از مثال و پرسش مستقیم از مخاطب باعث میشود ذهن او درگیر و توجهش حفظ شود.
چگونه از حرکات بدن بهدرستی در سخنرانی استفاده کنیم؟
حرکات باید طبیعی، هماهنگ با گفتار و به اندازه باشند؛ نه زیاد که حواسپرت کند و نه خشک که سخن بیروح شود.
تکنیک کنترل اضطراب پیش از سخنرانی چیست؟
نفس عمیق، مرور ذهنی متن، تصور موفقیت و تمرین در محیط مشابه به کاهش اضطراب کمک میکند.
چطور لحن صدا را در طول سخنرانی جذاب نگه داریم؟
با تغییر تُن، مکثهای هدفدار و تأکید روی کلمات مهم میتوان از یکنواختی صدا جلوگیری کرد.
چگونه ساختار سخنرانی را تنظیم کنیم تا منسجم باشد؟
هر سخنرانی باید سه بخش داشته باشد: آغاز (جلب توجه)، میانه (توضیح و استدلال) و پایان (جمعبندی و پیام نهایی).
در زمان فراموش کردن متن سخنرانی چه باید کرد؟
به جای سکوت یا اضطراب، میتوان با جملهای ارتباطی یا پرسش از مخاطب زمان خرید تا مسیر گفتار دوباره بازیابی شود.
چگونه مخاطبان بیعلاقه را درگیر کنیم؟
با آوردن مثالهای واقعی، طنز سنجیده و پرسیدن نظر مخاطب میتوان توجه دوباره آنها را به دست آورد.
لطفا راهنمایی کنید آیا من که لکنت زبان دارم میتوانم با فراگیری دوره آموزش سخنوری مشکل خود را حل کنم؟ خیلی در روابط اجتماعی باعث استرس من می شود. ممنون
سلام
با یک پزشک مشورت کنید. بسته به شدت لنکت و نوع ادای کلمات متغیر است و نمی توان با این توضیح راهنمایی کرد.