بلک فرایدی چیست؟ جمعه سیاه یا Black Friday یکی از بزرگترین و پرطرفدارترین رویدادهای خرید و تخفیف سالانه در جهان است که معمولاً روز بعد از عید شکرگزاری یا Thanksgiving در آمریکا برگزار میشود. این روز به‌عنوان نقطه شروع فصل خریدهای کریسمس و سال نو میلادی شناخته شده و فروشگاه‌ها تخفیفهای ویژه‌ای برای جذب مشتریان ارائه می‌دهند. در سال ۱۴۰۴، جمعه سیاه مصادف با ۹ آذر ماه خواهد بود که فرصتی عالی برای خرید کالاهای مورد نیاز با قیمت‌های استثنایی فراهم می‌کند.
این روز در بسیاری از کشور ها آیین آغاز خرید های کریسمس و سال نوی میلادی محسوب می گردد. جمعه سیاه روز تعطیل محسوب نمی شود اما بسیاری از کارفرمایان به کارمندان خود مرخصی می دهند تا در این روز که قیمت ها بسیار کاهش می یابد، بتوانند خرید سال نوی خود را انجام دهند. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا ضمن ارائه تاریخچه و آمارهای جالب از جمعه سیاه در مورد فروش موفق در بلک فرایدی هم صحبت کنیم.
اگر شما نیز به دنبال موفقیت در فروش محصولات خود در رویدادهایی مانند بلک فرایدی هستید، شرکت در دوره آموزش فروش می‌تواند به شما کمک کند تا با تکنیک‌ها و استراتژی‌های به‌روز، بیشترین بهره را از این فرصت‌های فروش ویژه ببرید.
تاریخچه جمعه سیاه
سال های متمادی است که برای اتفاقات بد از صفت سیاه استفاده می شود. در تاریخ آمریکا، جمعه سیاه به رسوایی بازار طلا در روز ۲۴ سپتامبر ۱۸۶۹ اشاره دارد.
پس از اینکه جنگ داخلی در آمریکا پایان یافت، نوبت به دوران ۱۲ ساله بازسازی آمریکا رسید. در این دوران ایالت های جنوبی که به دست ایالت های شمالی نابود شده بودند، مورد بازسازی قرار گرفتند.
در همین دوران دو تن از کلاه برداران، حجم زیادی طلا خریدند و انحصار بازار طلا را در دست گرفتند. دولت هم که متوجه این موضوع شد، حجم زیادی طلا وارد بازار نمود تا بازار را کنترل کند. اما این طرح شکست خورد و زندگی بسیاری ویران شد. این روز به دلیل اینکه زندگی بسیاری را نابود کرد، به جمعه سیاه معروف شد.
به عبارت “بلک فرایدی” اولین بار در مجله مدیریت و نگهداری کارخانه ها در سال ۱۹۵۱ اشاره شد. در آن دوران کارگران با هم تصمیم گرفتند تا فردای روز عید شکرگذاری مرخصی بگیرند و به کارخانه نروند. به دلیل اینکه ۴ روز کارگران تعطیل شدند، کارخانه ها هم تعطیل شدند و به همین دلیل آن جمعه به جمعه سیاه معروف گردید.
یکی دیگر از استفاده های بلک فرایدی مربوط به استفاده حسابداران از جوهر سیاه بود. در گذشته زمانی که حسابداران می خواستند ضرر را در بیلان ها بیاورند، ضرر را با رنگ قرمز لحاظ می کردند تا در چشم مدیران بولد شود. زمانی که سود دهی بالا بود با رنگ مشکی می نوشتند. روز بعد از عید شکرگذاری که فروش بالا می رفت، حسابداران سود را با رنگ مشکی می نوشتند که به همین دلیل به آن جمعه سیاه می گفتند.
در سال ۱۹۷۵ بار دیگر، نیویورک تایمز از عبارت بلک فرایدی استفاده نمود. استفاده این روزنامه از این عبارت به دلیل شلوغی و ترافیک سنگین جمعه ای بود که مردم به بهانه عید شکرگذاری به خرید می پرداختند و روز بسیار شلوغی بود.
در سال های بعد، رقابت میان فروشندگان تا حدی رسید که فروش فوق العاده و حراج از صبح پنج شنبه که روز عید شکرگذاری بود، آغاز می گردید. زیرا مردم دلشان می خواست تا در ترافیک جمعه سیاه نمانند. به همین دلیل فروشندگان همه شروع به حراج محصولات خود نمودند و این پنج شنبه به پنج شنبه سیاه هم معروف شد.
جالب است بدانید در سال ۲۰۱۷، ۵۰۰ هزار کارگر در آمریکا فقط برای این روز استخدام شدند.
راهکارهای افزایش فروش در بلک فرایدی
برای موفقیت در فروش بلک فرایدی باید در مدیریت فروش کسب و کار خود و حتی به عنوان یک فروشنده حرفه ای تکنیکهای فروش را به کار بگیرید. در ادامه به برخی تکنیکهای مهم فروش می پردازیم. برای آموزش این تکنیک ها میتوانید در دوره مدیریت فروش شرکت کنید.
تکنیک FOMO در فروش
تکنیک FOMO مختصر شده عبارت Fear Of Missing Out به معنی ترس از دست دادن است و اضطرابی را که هنگام از دست دادن فرصت یک تجربه جدید احساس می‌کنیم، توصیف می‌کند. تکنیک فومو در فروش با استفاده از این احساس ما را ترغیب می‌کند محصول خاصی را خریداری کنیم. مثلا در بلک فرایدی باید حتما به مشتریان اعلام کنیم این تخفیف تکرارنشدنی است و دیگر این کالا این قیمت را به خود نخواهد دید.
تکنیک مشتری سازی یا Prospecting در فروش
مشتری سازی یا Prospecting به فرآیندی در فروش گفته میشود که در آن فروشندگان به دنبال افرادی هستند که نیاز، تمایل و توانایی خرید محصول یا خدمات را دارند. شما بیشترین میزان خرید را از بین کسانی دارید که قبلا با شما در ارتباط بودند و از شما خرید کرده اند. پس با شیوه های مختلف باید از این گنج نهفته بهره ببرید. به شما توصیه می کنیم شیوه ها و تکنیکهای مشتری سازی را حتما مطالعه کنید، چون این تکنیک بیشترین فروش را در بلک فرایدی ایجاد می کند.
تکنیک نهایی ساری در فروش
تکنیکهای نهایی کردن در فروش sales closing، مهمترین اصولی است که هر فروشنده باید بداند. نهایی کردن فروش اولین هدف هر شخصی است که به نوعی در ارتباط با فروش محصول، خدمات یا ایده به اشخاص یا شرکت‌ها است. بلک فرایدی فرصت خوبی است که مذاکرات و تماسهای فروش خود را نهایی کنید. برای شناخت این تکنیک حتما مقاله آن را مطالعه نمایید.
یادگیری اصول فروش می تواند در یک روز نظیر بلک فرایدی زندگی شما را متحول کند. به شما توصیه می کنیم آموزش فروش حرفه ای را جدی بگیرید و از این مهارت جهت ارتقاء در کسب و کار خود بهره ببرید.
تخفیفهای زمانبندی شده و محدود
ارائه تخفیفهای محدود به زمان مشخص، باعث ایجاد حس اضطرار و افزایش انگیزه خرید میشود. مشتریان وقتی بدانند که تخفیف فقط برای مدت کوتاهی فعال است، سریع‌تر تصمیم به خرید می‌گیرند و این موضوع باعث افزایش میزان فروش در بازه زمانی کوتاه میشود.
شما میتوانید تخفیفهای ساعتی (مثل «تخفیف ویژه بین ساعت ۱۰ تا ۱ ظهر») یا تخفیفهای فصلی خاص برای محصولات خاص ارائه دهید. همچنین اعلام تعداد محدود کالا در هر بازه زمانی، به افزایش هیجان و ترغیب مشتریان کمک می‌کند.
تبلیغات هدفمند و شخصی‌سازی شده
تبلیغات و پیامهای بازاریابی وقتی هدفمند و شخصی‌سازی شده باشند، تاثیر بسیار بیشتری در جذب مشتری و افزایش فروش دارند. این روش باعث میشود مشتریان احساس کنند پیام شما مخصوص خودشان طراحی شده و نیازها و علایق آنها در نظر گرفته شده است.
بر اساس داده‌های خریدهای قبلی مشتری، میتوانید ایمیل یا پیامک‌هایی ارسال کنید که محصولات مرتبط یا مکمل همان خریدهای قبلی را معرفی کند. مثلاً اگر مشتری قبلاً کفش ورزشی خریده، میتوانید تخفیف روی لباس ورزشی یا کیف ورزشی برای او ارسال کنید.
بهینه‌سازی سایت و تجربه کاربری
در روزهای شلوغی مانند بلک فرایدی، حجم ترافیک سایت به شدت افزایش می‌یابد. اگر سایت شما کند باشد یا فرایند خرید پیچیده باشد، مشتریان زیادی را از دست خواهید داد. بنابراین بهینه‌سازی سرعت سایت، طراحی رابط کاربری ساده و روان، و کاهش مراحل خرید اهمیت بالایی دارد.
اطمینان حاصل کنید که سایت روی موبایل و دسکتاپ به خوبی نمایش داده شود، گزینه‌های پرداخت متنوع و آسان باشد، و در صورت امکان پشتیبانی آنلاین سریع برای پاسخ به سوالات مشتریان فعال باشد. تجربه خرید راحت و بدون دردسر، احتمال تکمیل خرید را افزایش میدهد.
استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای تعامل بیشتر
شبکه‌های اجتماعی بستر بسیار خوبی برای تبلیغ تخفیف‌ها، ایجاد تعامل و جذب مخاطبان جدید هستند. با فعالیت هدفمند در این فضاها میتوانید علاوه بر معرفی محصولات، حس هیجان و مشارکت را در مشتریان افزایش دهید.
برگزاری مسابقه‌ها و قرعه‌کشی با جوایز مرتبط، لایوهای معرفی محصولات با تخفیف ویژه، ساخت محتوای جذاب و سرگرم‌کننده و پاسخگویی سریع به کامنت‌ها باعث افزایش تعامل و توجه مخاطبان میشود.
تکنیک نهایی کردن فروش (Sales Closing)
تکنیکهای نهایی کردن فروش بسیار مهم هستند زیرا در نهایت این مرحله تعیین می‌کند که آیا مشتری خرید خود را تکمیل می‌کند یا خیر. در بلک فرایدی که رقابت شدید است، داشتن استراتژی‌های موثر برای بستن فروش اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
ارائه مشاوره دقیق و سریع به مشتریان، پاسخ دادن به سوالات احتمالی در کمترین زمان، پیشنهاد گزینه‌های جذاب مانند تخفیف اضافه برای نهایی کردن سفارش در همان لحظه، یا ارسال پیام یادآوری قبل از پایان تخفیف.
مدیریت موجودی و پیش‌بینی فروش
کنترل دقیق موجودی کالا و پیش‌بینی میزان فروش باعث میشود از فروش بیش از حد یا اتمام ناگهانی موجودی جلوگیری کنید که هر دو می‌توانند به تجربه بد مشتری و از دست دادن فروش منجر شوند.
برنامه‌ریزی کنید که چه میزان کالا در هر بازه زمانی عرضه شود و اطلاعات موجودی را در سایت به‌روزرسانی کنید تا مشتریان در جریان باشند. همچنین میتوانید به مشتریان اعلام کنید که موجودی محدود است تا حس فوریت را افزایش دهید.
ارائه تخفیفهای ویژه و محدود
شما میتوانید با ارائه تخفیفهای بزرگ و زمانبندی شده، احساس فوریت و هیجان در خریداران ایجاد کنید. برای مثال، میتوانید تخفیفهای ساعتی در روز جمعه سیاه بگذارید، مثلا برای هر کالا یک ظرفیت در نظر بگیرید و طی سه ساعت فقط امکان خریدش با تخفیف ویژه فراهم باشد.
ارائه ارزش افزوده و هدایای رایگان
شما میتوانید با ارائه خدمات و محصولات اضافی به خریداران، ارزش خرید آنها را افزایش دهید و رضایتشان را جلب کنید. برای مثال، میتوانید ارسال رایگان، بسته‌بندی زیبا، کارت تبریک، گارانتی و خدمات پس از فروش، کوپن تخفیف و یا محصولات جانبی را به عنوان هدیه ای رایگان به خریداران ارائه کنید.
ایجاد تعامل و انگیزه با خریداران
شما میتوانید با ایجاد فضایی جذاب و سرگرم کننده برای خریداران، بازخورد و وفاداریشان را به دست آورید. برای مثال، میتوانید مسابقات، بازیها، نظرسنجی‌ها، قرعه‌کشی‌ها، وبینارها، پادکستها و یا ایونتهای آنلاین را برگزار کنید و جوایز و تشویقهایی را به خریداران ارائه کنید.
ایجاد اعتماد و اطمینان در خریداران
شما میتوانید با ارائه اطلاعات و شفافیت کافی درباره محصولات و شرایط خرید، اعتماد و اطمینان خریداران را جلب کنید. برای مثال پیامهای شخصی سازی شده از طریق ایمیل، پیامک، شبکه های اجتماعی برایشان بفرستید و مشخصات و تصاویر کامل و دقیق محصولات را ارائه کنید. سیاستهای بازگشت و تعویض کالا را روشن کنید و گواهینامه ها و نشانهای استاندارد و کیفیت را نشان دهید.
کمپین های موفق بلک فرایدی در ایران و جهان
• کمپین جمعه نارنجی سفرمارکت: این کمپین که در سال ۲۰۱۹ برگزار شد، با هدف ارائه تخفیفهای ویژه برای خرید بلیط هواپیما، قطار، اتوبوس و رزرو هتل، طراحی شد. شعار این کمپین «جمعه نارنجی، رنگ سفر» بود که با استفاده از رنگ نارنجی به عنوان رنگ شادی و انرژی، توجه مخاطبان را جلب کرد.
• کمپین حراجمعه خانومی: این کمپین که در سال ۲۰۲۰ برگزار شد، با هدف ارائه تخفیفهای بالای ۹۰ درصد برای محصولات زنانه مانند لباس، کیف، کفش، زیورآلات و غیره، طراحی شد. شعار این کمپین «حراجمعه خانومی، بزرگترین حراج زنانه سال» بود که با استفاده از کلمهبازی و تاکید بر مخاطب خاص خود، ارزش خرید را افزایش داد.
• کمپین سیاجمعه بانی مد: این کمپین که در سال ۲۰۲۰ برگزار شد، با هدف ارائه تخفیفهای ویژه برای محصولات مردانه مانند لباس، کیف، کفش، عطر و غیره، طراحی شد. شعار این کمپین «سیاجمعه بانی مد، بزرگترین حراج مردانه سال» بود که با استفاده از رنگ سیاه به عنوان رنگ جذاب و مردانه، هویت خود را مشخص کرد.
• کمپین بلک فرایدی آمازون: این کمپین که در سال ۲۰۱۹ برگزار شد، با ارائه تخفیفهای بزرگ برای محصولات مختلف مانند کتاب، لوازم الکترونیکی، لوازم خانگی، لوازم ورزشی و غیره، موفق شد درآمدی بیش از ۷.۲ میلیارد دلار آمریکا از فروش خود کسب کند. این مقدار نسبت به سال ۲۰۱۸ که ۶.۲ میلیارد دلار آمریکا بود، رشد ۱۶ درصدی را نشان میدهد.
• کمپین بلک فرایدی والمارت: این کمپین که در سال ۲۰۲۰ برگزار شد، با ارائه تخفیفهای بزرگ برای محصولات مختلف مانند لوازم الکترونیکی، لوازم خانگی، لوازم ورزشی، لوازم شخصی و غیره، موفق شد درآمدی بیش از ۵.۱ میلیارد دلار آمریکا از فروش خود کسب کند. این مقدار نسبت به سال ۲۰۱۹ که ۴.۲ میلیارد دلار آمریکا بود، رشد ۲۱.۴ درصدی را نشان میدهد.
• کمپین بلک فرایدی آلیاکسپرس: این کمپین که در سال ۲۰۲۰ برگزار شد، با ارائه تخفیفهای بزرگ برای محصولات مختلف مانند لوازم الکترونیکی، لوازم خانگی، لوازم ورزشی، لوازم شخصی و غیره، موفق شد درآمدی بیش از ۷۴.۱ میلیارد یوان چینی (۱۱.۳ میلیارد دلار آمریکا) از فروش خود کسب کند. این مقدار نسبت به سال ۲۰۱۹ که ۳۸.۴ میلیارد یوان چینی (۵.۹ میلیارد دلار آمریکا) بود، رشد ۹۲.۹ درصدی را نشان میدهد .
خطرات روز جمعه سیاه
پلیس به دلیل اینکه در این روز خشونت، جرم و درگیری بسیار افزایش می یابد، این روز را جمعه سیاه نامیده است. در سال ۲۰۱۰ درگیری سنگینی در فروشگاه های زنجیره ای والمارت بین خریداران پیش آمد که منجر به کشته شدن ۱۰ نفر و زخمی شدن بالای ۱۰۰ نفر گردید. در ادامه مطلب به چند مورد از اتفاقات پیش آمده در روز جمعه سیاه اشاره می نماییم:
- بدترین جمعه سیاه مربوط به جمعه سیاه سال ۲۰۰۸ است که در این اتفاق، نگهبان فروشگاه والمارت با وزن ۱۲۲ کیلوگرم و قد ۱۹۵ زیر پای خریداران دچار خفگی گردید و جان سپرد.
- در سال ۲۰۰۹ میلادی، به دلیل هجوم وحشیانه مردم به داخل فروشگاه والمارت، پلیس وارد عمل شد و اوضاع را کنترل نمود.
- در سال ۲۰۱۰، هجوم مردم به داخل فروشگاه ها باعث شد تا کارکنان از ترس جانشان، محل کارشان را ترک کنند.
- در سال ۲۰۱۱ زنی در فروشگاه والمارت برای خرید یک دستگاه نینتندو به سوی دیگران اسپری فلفل پاشید.
- در سال ۲۰۱۲ در بیرون فروشگاه والمارت، دو نفر با هم درگیر و به هم تیراندازی نمودند.
- در سال ۲۰۱۳ یک دزد در حال دزدی در فروشگاه بود که پس از متوجه شدن مسئولین فروشگاه، به روی پلیس اسلحه کشید و پلیس به وی تیراندازی نمود.
- در سال ۲۰۱۶ بیرون فروشگاه وال مارت درگیری رخ داد و سه نفر به هم تیراندازی نمودند که در اثر این اتفاق یکی از تیراندازان فوت کرد.
- در سال ۲۰۱۷ پنج نفر از اهالی آلاباما با هم درگیر شدند که پلیس برای جلوگیری از خشونت بیشتر، فروشگاه برلوس را تعطیل کرد.
جرم و جنایت در روز جمعه سیاه فقط به درگیری و تیراندازی ختم نمی شود، بلکه گران فروشی یا کم فروشی هم از دیگر جرم هایی است که مردم در این روز مرتکب می شوند.
طبق تحقیقات انجام شده، ۱۴ درصد کالاهایی که در این روز فروش می روند، قیمتشان برابر روز های عادی است و ۱۷ درصد کالاهای این روز قیمتی بالاتر از روزهای عادی داشته اند که این موضوع باعث ایجاد درگیری های مضاعف و برخورد نیروهای امنیتی نیز می گردد که باعث می شود این جمعه بیش از پیش سیاه گردد.
آمار فروش در بلک فرایدی
فروش در بلک فرایدی هر سال رکوردهای فروش در یک روز را جابجا می کند، برخی آمارهای منتشر شده از فروش در جمعه سیاه را برایتان گردآوری کردیم.
- در سال ۲۰۱۶ خرید آنلاین بلک فرایدی به ۷.۹ میلیارد دلار رسید.
- ۱۰۰ میلیون نفر در سال ۲۰۱۶ از فروشگاه‌های فیزیکی خرید کردند!
- بر اساس گزارشی که توسط شرکت تحقیقاتی اماریت (EMarketer) منتشر شده است، فروش بلکفرایدی در جهان در سال ۲۰۲۰ برآورد میشود حدود ۱۴۰ میلیارد دلار آمریکا باشد. این مقدار نسبت به سال ۲۰۱۹ که ۱۰۷.۴ میلیارد دلار آمریکا بود، رشد ۳۰.۳ درصدی را نشان میدهد.
- بر اساس گزارشی که توسط شرکت تحقیقاتی استاتیستا (Statista) منتشر شده است، فروش بلکفرایدی در ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۲۰ برآورد میشود حدود ۷۰۹.۷ میلیون دلار آمریکا باشد. این مقدار نسبت به سال ۲۰۱۹ که ۶۰۱.۷ میلیون دلار آمریکا بود، رشد ۱۷.۹ درصدی را نشان میدهد.
- بر اساس گزارشی که توسط شرکت تحقیقاتی کانالیز (Canalys) منتشر شده است، فروش بلکفرایدی در چین در سال ۲۰۲۰ برآورد میشود حدود ۱۱۵ میلیارد یوان چینی (۱۷.۶ میلیارد دلار آمریکا) باشد. این مقدار نسبت به سال ۲۰۱۹ که ۵۸.۲ میلیارد یوان چینی (۸.۹ میلیارد دلار آمریکا) بود، رشد ۹۷.۶ درصدی را نشان میدهد.
سوالات متداول
بلک فرایدی چیست و چرا این روز اهمیت زیادی در فروش دارد؟
بلک فرایدی یا «جمعه سیاه» روزی است که پس از تعطیلات شکرگزاری در آمریکا برگزار میشود و به‌عنوان شروع فصل خرید تعطیلات سال نو شناخته میشود. در این روز فروشگاه‌ها تخفیفهای گسترده و ویژه‌ای ارائه می‌دهند تا مشتریان بیشتری جذب کنند. اهمیت بلک فرایدی به دلیل ایجاد فرصت خرید ارزان‌تر برای مشتریان و افزایش چشمگیر فروش برای کسب‌وکارها است. این روز به فروشندگان اجازه میدهد موجودی انبار را به سرعت کاهش دهند و درآمد بالاتری کسب کنند.
چگونه می‌توانم از تکنیک FOMO برای افزایش فروش در بلک فرایدی استفاده کنم؟
تکنیک FOMO به معنی «ترس از دست دادن فرصت» است و در فروش بلک فرایدی کاربرد زیادی دارد. شما میتوانید با ایجاد حس فوریت و کمبود در مشتریان، آنها را تشویق به خرید سریع کنید. برای مثال، میتوانید محدودیت زمانی تخفیف‌ها را اعلام کنید («تخفیف فقط تا ساعت ۸ شب!») یا موجودی کالا را محدود کنید («تنها ۵ عدد باقی مانده!»). این حس اضطرار باعث میشود مشتریان سریع‌تر تصمیم به خرید بگیرند و فروش شما افزایش پیدا کند.
بهترین راهکار برای جذب مشتریان قبلی در بلک فرایدی چیست؟
یکی از بهترین راهکارها استفاده از تکنیک مشتری سازی (Prospecting) است. این روش به معنای شناسایی و بازگرداندن مشتریان سابق است که قبلاً از شما خرید کرده‌اند. ارسال پیامک، ایمیل یا تخفیفهای اختصاصی به این دسته از مشتریان، باعث میشود آنها احساس ارزشمندی کنند و بیشتر ترغیب به خرید شوند. ارتباط مستمر و ارائه پیشنهادات شخصی‌سازی شده، بهترین روش برای افزایش فروش از مشتریان قدیمی در روزهای پر فروش مانند بلک فرایدی است.
