در حقیقت امروزه علم روان شناسی با بررسی و شناخت کلیه ابعاد زندگی انسان ها، نکاتی کلیدی را به عنوان مهارت های زندگی موفق معرفی می نماید که می تواند برای کلیه افراد رمز دستیابی به موفقیت و نیل به اهداف در کلیه جنبه های زندگی باشد. به طور کلی یک فردی که قصد رسیدن به موفقیت در هر یک از جنبه های موجود در زندگی را دارد در ابتدا باید توانایی تشخیص و شناخت نقاط ضعف و قوت خود را داشته باشد.
مهم ترین مورد که پایه رسیدن به هر موفقیتی است همین خود آگاهی و شناخت مناسب از خود می باشد. همچنین برای رسیدن به موفقیت، نیازها و ملزومات را باید به خوبی شناخته و مهارت های خود را برای رسیدن به آن ها بالا برد. در ادامه به تفصیل به مهارت های زندگی موفق اشاره می نماییم.
تعریف مهارت های زندگی
به طور کلی در تعریف مهارت های زندگی می توان گفت که این مهارت ها قابلیت هایی می باشند که با تمرینات مداوم پرورش می یابند و افراد را برای مواجه شدن با مسایل روزانه زندگی، افزایش توانایی های روانی، اجتماعی و … آماده می کنند و در مسیر نیل به اهداف ترسیم شده و موفقیت در زندگی یاری می نمایند. به عبارت دیگر می توان گفت که مهارت های زندگی موفق، مجموعه ای از مهارت ها، قابلیت ها و شایستگی های فردی و گروهی هستند که انسان ها برای زندگی متناسب با شرایط روزگار خود به آن ها نیاز دارند تا بتوانند به اهداف خود رسیده و آرامش و تعادل در زندگی فردی و اجتماعی خود را بدست آوردند.
مدل ده گانه تقسیم بندی مهارت های زندگی موفق
مهارت های زندگی از نظر سازمان جهانی بهداشت به این 10 مورد اصلی تقسیم بندی می شوند که عبارتند از:
– توانایی تصمیم گیری:
اولین قدمی که افراد موفق در زندگی بر می دارند تا یک موفقیت را بدست بیاورند، تصمیم گیری است. از یاد نباید برد که تصمیم گیری ها مسیر زندگی انسان ها را مشخص می کنند.
– توانایی حل مساله:
با داشتن توانایی حل مساله که یکی از مهم ترین مهارت های زندگی موفق است، می توانیم مشکلات و مسائلی را که هر روز در زندگی برایمان رخ می دهند، از سر راه زندگی برداریم و در بزنگاه ها بهترین تصمیم گیری ها را داشته باشیم.
مسئله‌های زندگی نیاز به شناسایی، طراحی یک برنامه هدفمند و ارائه راهکار برای رفع آن در طول زمان مشخص دارد. چرا که در صورت جدی نگرفتن رفع مشکل، فرد از مسئولیت پذیری خودداری خواهد کرد. اگر می خواهید بدانید مهارت حل مسئله چه کمکی به شما می کند مقاله حل مسئله چیست؟ را مطالعه کنید.
– توانایی تفکر خلاقانه:
مهارت تفکر خلاق، همان قدرت کشف، نوآوری و خلق ایده ای جدید است تا در موارد گوناگون بتوانیم راهی جدید و موثر پیدا کنیم. با آموختن تفکر خلاق، هنگام مواجهه با مشکلات و دشواری ها احساسات منفی را به احساسات مثبت تبدیل می کنیم.
– توانایی تفکر نقادانه:
مهارت تفکر نقادانه موجب می شود هر چیزی را به سادگی قبول یا رد نکنیم و پیش از آن، موضوع مورد نظر را به خوبی مورد بررسی قرار دهیم و پس از آن، در مورد رد یا پذیرش آن تصمیم گیری کاملا دقیق انجام دهیم. با آموختن مهارت تفکر نقادانه دیگر هرگز فریب دیگران را نمی خوریم و به عاقبت امور به خوبی فکر می کنیم و دقیق و درست تصمیم می گیریم و ارتباطات درستی برقرار می کنیم.
– توانایی برقراری ارتباطات موثر با دیگران:
با داشتن این توانایی می توان درک بهتری از نیازها و احساسات دیگران داشت. انسانها کامپیوتر نیستند، آنان موجوداتی اجتماعی و دارای خصلت‌های هوشمندانه اند. آنان برای محافطت از خویش، در برابر اطلاعات خطرناکی که ممکن است جهان بینی آنها را مخدوش کند سلاح‌هایی دارند.
این سلاح‌ها عبارتند از : شک گرایی، بی اعتمادی، تنفر، خستگی، عدم درک و غیره . جهت افزایش این مهارت ها می توانید در دوره های هوش هیجانی دکتر یحیی علوی شرکت کنید.
– توانایی برقراری ارتباطات بین فردی همراه با سازگاری:
مهارت انجام مشارکت و همکاری با دیگران که در کنار تقویت دوستی ها، روابط سالم را تقویت کرده و روابط ناسالم و آسیب زا را خاتمه می دهد.
– توانایی خود آگاهی:
این توانایی از اصلی ترین توانایی هایی است که پایه و اساس موفقیات است و به افراد توان می دهد نقاط ضعف و قوت خود را شناخته و از خود تصویری واقع بینانه داشته باشند.
– توانایی همدلی با دیگران:
به طور خلاصه می توان گفت مهارت همدلی با دیگران یعنی درک کردن دیگران و مشکلاتشان در هر شرایطی. این مهارت به دوست داشتن و دوست داشته شدن و در نتیجه روابط اجتماعی بهترِ افراد با یکدیگر می انجامد.
همدلی در واقع درک دنیای طرف مقابل است. به این معنی که ما دنیا را از زاویه دید او ببینیم و آن را با تمام وجود خود درک کنیم. به عبارت دیگر همدلی یعنی اینکه ترس، خشم، نگرانی ها و سردرگمی های طرف مقابل را طوری درک کنیم، گویی این احساسات متعلق به خودمان است، با این تفاوت که نترسیم، خشمگین، نگران و سردرگم نشویم. برای اطلاعات بیشتر مقاله همدلی چیست؟ را مطالعه کنید.
– توانایی مواجهه با هیجان ها و احساسات اعم از شادی، غم و خشم:
در حقیقت با این توانایی، افراد می توانند هیجانات خود را به طور درست مهار کنند و آن ها را تحت کنترل در آورند.
– توانایی مواجهه با اضطراب و استرس و فشار عصبی:
شما با آموختن این مهارت هیجان های مثبت و منفی را در خود و دیگران شناخته و می توانید واکنشی نشان دهید که این عوامل مشکلی برای شما ایجاد نکند و بهترین نتیجه را برایتان داشته باشد.
استرس همیشه یکی از موانع توسعه و پیشرفت هر فرد در زندگی شغلی و اجتماعی محسوب می شود. شناخت عوامل به وجود آوردنده استرس و چگونگی برخورد با آنها نیاز به مطالعه و بحث طولانی دارد. لذا چنانچه شما هم جز آندسته از افرادی هستید که زیاد در کار خود استرس دارید مقاله آشنایی با انواع استرس را مطالعه کنید.
